వర్గం: Hadeeth

సంకలనం: ముహమ్మద్ బిన్ అబ్దుల్లాహ్ అల్ ఖతీబ్ అత్ తబ్రీజీ
పరిశీలన: షేఖ్ ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ అల్ – అల్బానీ 

తెలుగు అనువాదం: డా. అబ్దుర్రహీమ్ బిన్ ముహమ్మద్ మౌలానా 

అల్లాహ్‌ (త’ఆలా) స్తోత్రం తర్వాత ప్రవక్త (సల్లలాహు అలైహి వ సల్లం)ను పూర్తిగా అనుసరించనంత వరకు విశ్వాస మాధుర్యాన్ని చవిచూడలేము. ప్రవక్త (సల్లలాహు అలైహి వ సల్లం) ‘హదీసు‘లను పూర్తిగా అనుసరించినంత వరకే విధేయతా వాగ్దానం నెరవేరుతుంది. ప్రవక్త (సల్లలాహు అలైహి వ సల్లం) వివరణల ద్వారానే ఖుర్‌ఆన్‌ను అనుసరించటం జరుగుతుంది. వీటిని గురించి వ్రాయబడిన పుస్తకాల్లో “మిష్కాతుల్‌ మ’సాబీ’హ్‌” ప్రముఖమైనది. ఇందులో వివిధ ‘హదీసు’లను చేర్చడం జరిగింది. దీన్ని సమకూర్చి, ప్రవక్త సాంప్రదాయాలను వ్యాపింపజేస్తూ, బిద్‌’అత్‌లను రూపుమాపడానికి ప్రయత్నించిన వారు, అబూ ము’హమ్మద్‌ ‘హుసైన్‌ బిన్‌ మస్‌’ఊద్‌ బిన్‌ ముహమ్మద్‌ అల్‌ ఫరాఅ’ అల్‌ బ’గవీ (రహిమహుల్లాహ్). అల్లాహ్‌ (త’ఆలా) అతని తరగతులను అధికం చేయుగాక. అతడు దీన్ని సమకూర్చినప్పుడు. ‘హదీసు’ల పరంపరల ధృవీకరణ, ఉల్లేఖకుల పేర్లను ప్రస్తావించలేదు. ఈ కారణంగా కొందరు ‘హదీసు’ వేత్తలు దీన్ని విమర్శించారు.

తరువాత ము’హమ్మద్‌ బిన్‌ అబ్దుల్లాహ్ అల్‌ ఖ’తీబ్‌ అత్‌ తబ్రే’జీ (రహిమహుల్లాహ్) గారు. బ’గవీ గారి మ’సాబీహ్‌లో గుర్తుల్లేని ‘హదీసు’లకు గుర్తింపుపెట్టారు. అంటే ‘హదీసు’వేత్తల, వారి పుస్తకాల పేర్లను పేర్కొన్నారు. ‘హదీసు’ ప్రారంభంలో ‘హదీసు’లను ఉల్లేఖించిన ప్రవక్త (సల్లలాహు అలైహి వ సల్లం) అనుచరుని పేరును, చివరలో ‘హదీసు’ను వ్రాసిపెట్టిన ‘హదీసు’వేత్తల పేర్లను, వారి పుస్తకాల పేర్లను కూడా పేర్కొనడం జరిగింది. బ’గవీ గారు సమకూర్చిన ఈ “అల్‌ మ’సాబీ’హ్” కు, ‘తబ్రీ’జీ గారు “మిష్కాతుల్‌ మసాబీహ్‌” అని పేరు పెట్టారు.

ఏవిధంగా బ’గవీ గారు తమ గ్రంథాన్ని 30 పుస్తకాలలో సమకూర్చారో తబ్రే’జీ గారు కూడా అలాగే చేసారు. బ’గవీ గారు ప్రతి అధ్యాయాన్ని 2 విభాగాలలో విభజించారు. మొదటి విభాగంలో బు’ఖారీ, ముస్లిమ్‌లు పేర్కొన్న ‘హదీసు’లను లేదా వారిద్దరిలో ఒక్కరు పేర్కొన్న ‘హదీసు’లను పెట్టారు. రెండవ విభాగంలో వీరిద్దరితో పాటు ఇతరులు కూడా ఉల్లేఖించిన ‘హదీసు’లను పేర్కొన్నారు. తబ్రే’జీ గారు మూడవ విభాగం అధికం చేసి ప్రవక్త (సల్లలాహు అలైహి వ సల్లం) అనుచరులు, తాబయీన్లు పేర్కొన్న ‘హదీసు’లను కూడా చేర్చారు.

“మిష్కాతుల్‌ మ’సాబీ’హ్‌” ప్రపంచంలో ఎన్నో ఇస్లామీ ధార్మిక పాఠశాలలో ముఖ్య ‘హదీసు’ అభ్యాస గ్రంథంగా బోధించబడుతుంది. కాబట్టి దీన్ని ఎన్నో భాషలలోనికి అనువాదాలు చేయబడ్డాయి.

దీని ఉర్దూ అనువాదం చాలామంది చేసారు. వారిలో ‘అబ్దుస్సలాం బస్తవీ (రహిమహుల్లాహ్) ఒకరు. వారు దీనికి మంచి అనువాదం మరియు వ్యాఖ్యానం వ్రాసారు. బస్తవీ గారు సందర్భాన్నిబట్టి ‘హదీసు’లను ఉల్లేఖించిన ప్రముఖ ప్రవక్త సహచరుల జీవిత విశేషాలను మరియు చారిత్రక విషయాలను కూడా వ్యాఖ్యానాలలో వివరించారు.

ఇతర భాషలలో ఎంత నేర్పున్నా, ఒక పుస్తకాన్ని – తమ మాతృభాషలో చదివితే కలిగే సంతృప్తి – ఇతర భాషలలో చదివితే దొరుకదు. కాబట్టి మేము ఈ “మిష్కాతుల్‌ మ’సాబీ’హ్‌” ను బస్తవీ గారి వ్యాఖ్యానంతో సహా సులభమైన తెలుగు భాషలో అందజేయటానికి ప్రయత్నించాము.

ఏవిషయానికి గురించయిన ‘హదీసు’ చూడాలనుకుంటే, ఈ “మిష్కాతుల్‌ మసాబీహ్‌” చాలు. ఎందుకంటే ఇందులో 13 మంది ‘హదీసు’వేత్తలు ప్రోగుపరచిన, అనేక విషయాలకు సంబంధించిన ‘హదీసు’లున్నాయి. వాటిని, ఆ ‘హదీసు’వేత్తలదే కాక అల్బానీగారి ధృవీకరణ కూడా ‘హదీసు’ మొదటలో పేర్కొనబడింది.

“మిష్కాతుల్‌ మసాబీహ్‌” యొక్క 6294 ‘హదీసు’లు రెండు సంపుటాలలో విభజించబడ్డాయి. మొదటి సంపుటంలో 11 పుస్తకాలు (1012 పేజీలు), రెండవ సంపుటంలో 19 పుస్తకాలు (1019 పేజీలు) ఉన్నాయి.

విషయ సూచిక

• ఇమామ్ అల్బానీ గారి హదీసుల పరిశీలన
• ఈ అనువాదంలో వాడిన సంక్షేపాక్షరాలు (Abbreviations)
• డా. సయీద్ అహ్మద్ మదనీ గారి ముందు మాట
• తొలిపలుకు – డా. అబ్దుల్ రహీం
• పీఠిక – ముహమ్మద్ బిన్ అబ్దుల్లాహ్ అల్ ఖతీబ్ అత్ తబ్రీజీ
• మిష్కాతుల్ మసాబీహ్ – హదీసు పరిచయం (బస్తవి) (12 పేజీలు)
• హదీసు వేత్తల జీవిత విశేషాలు (17 పేజీలు)
• హదీసు నియమ నిబంధనలు (5 పేజీలు)
• మిష్కాతుల్ మసాబీహ్ – పుస్తక సూచిక (1 పేజీ)

మొదటి సంపుటం అధ్యాయాలు 

అధ్యాయ సూచిక – సంపుటం-1 : అధ్యాయాలు 1-11 (4 పేజీలు)

• 01. విశ్వాస పుస్తకం (కితాబుల్ ఈమాన్) (103 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [36p]
  • 1. మహాపాపాలు మరియు కాపట్య చిహ్నాలు [8p]
  • 2. కుశంకలు (చెడు ఆలోచనలు) [5p]
  • 3. విధివ్రాత (తఖీర్) పై విశ్వాసం [19p]
  • 4. సమాధి శిక్ష సాక్ష్యాధారాలు [12p]
  • 5. ఖుర్ఆన్, ‘హదీసు’లపై దృఢ ఆచరణ [26p]
• 02. విజ్ఞాన పుస్తకం (కితాబులు ఇల్మ్) (21 పేజీలు)
• 03. శుచీ శుభ్రతల పుస్తకం (కితాబుల్ తహారా) (66 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [6p]
  • 1. వు’దూను తప్పనిసరిచేసే విషయాలు [7p]
  • 2. మలమూత్ర విసర్జనా నియమాలు [9p]
  • 3. పండ్లు తోముకోవటం (సివాక్) [3p]
  • 4. వు’దూ’లో సాంప్రదాయాలు [9p]
  • 5. సంపూర్ణ స్నానం [9p]
  • 6. అపరిశుద్ద స్థితిలో ఉన్న వ్యక్తిని కలవటం [5p]
  • 7. నీటి ఆదేశాలు [5p]
  • 8. శుద్ధి [6p]
  • 9.మేజోళ్ళపై తడిచేతితో తుడవటం [3p]
  • 10. పరిశుభ్రతా సంకల్పం (తయమ్ముమ్) [5p]
  • 11. సాంప్రదాయ స్నానం [3p]
  • 12. బహిష్టు (స్త్రీల నెలసరి) [4p]
  • 13. అనారోగ్య రక్తస్రావం (ఇస్తి’హాదహ్) [3p]
• 04. నమాజు పుస్తకం (కితాబుల్ సలాహ్) (274 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [5p]
  • 1. నమాజు వేళలు  [5p]
  • 2. ప్రారంభవేళలో నమా ‘జ్ ఆచరించటం [10p] 
  • 3. నమాజు ఘనతా విశిష్టతలు  [4p]
  • 4. అజాన్ (నమాజ్ కై పిలుపు)  [5p]
  • 5. అజా’ ఘనత, దాని పిలుపుకు జవాబు  [8p]
  • 6. అజా’న్ ఆలస్యంగా ఇవ్వటం  [4p]
  • 7. మస్జిదులు మరియు నమాజు చేసేస్థలాలు  [20p]
  • 8. ఆచ్చాదన  [5p]
  • 9. అడ్డుతెర (సుత్రహ్)  [5p]
  • 10. నమా ‘జు విధానం  [12p]
  • 11. తక్బీర్ తరువాత పఠించే దు’ఆలు  [5p]
  • 12. నమా ‘జులో ఖుర్ఆన్ పఠనం  [15p]
  • 13. వంగుట (రుకూ’)  [5p]
  • 14. సజ్జా దాని ఘనత  [4p]
  • 15. తషహుద్ (అత్త ‘ హియ్యా త్)  [4p]
  • 16. ప్రవక్త ﷺ పై దరూద్, దాని ప్రాధాన్యత  [7p]
  • 17. తషహుద్ లో దు’ ఆలు  [5p]
  • 18. నమా ‘జు తర్వాత దుఆలు  [7p]
  • 19. నమా ‘జులో సమ్మత, అసమ్మత విషయాలు [10p]
  • 20. నమాజులో మరుపు , పొరపాటు [4p]
  • 21. ఖుర్ఆన్ పారాయణపు సజ్జా  [5p]
  • 22. నమాజు చేయకూడని వేళలు  [5p]
  • 23. సామూహిక నమాజు, దాని ఘనత  [10p]
  • 24. పంక్తులను సరిచేయటం  [6p]
  • 25. ఇమాము, ముఖదీనిలబడే స్థలం  [4p]
  • 26. నమాజులో నాయకత్వం (ఇమామత్) [5p]
  • 27. ఇమామ్ బాధ్యతలు  [2p]
  • 28. నమాజును అనుసరించే (ముఖ్తదీల) బాధ్యతలు [6p]
  • 29. రెండుసార్లు నమాజు చదవటం  [4p]
  • 30. నమాజులోని సున్నతుల ఘనత  [8p]
  • 31. రాత్రిపూట (తహజుద్) నమాజు  [7p]
  • 32. తహజుద్ నమాజులో ప్రవక్త ﷺ దుఆ  [4p]
  • 33. తహజుద్ (సలాతుల్ లైల్)కై ప్రోత్సహించటం  [6p]
  • 34. మితమైన ఆచరణ  [5p]
  • 35. విత్ర్ నమాజు  [9p]
  • 36. దుఆ యే ఖునూత్  [6p]
  • 37. రమదాన్ లో తరావీహ్ నమాజు  [7p]
  • 38. ‘దుహా (ఇషరాఖ్, చాష్త్ ) నమాజులు  [4p]
  • 39. అదనపు (నఫిల్) నమాజులు  [3p]
  • 40. ‘సలాత్ అత్త స్ బీ’హ్  [3p]
  • 41. ప్రయాణపు నమాజు  [6p]
  • 42. జుమ’అహ్ అధ్యాయం  [7p]
  • 43. జుము’ అహ్ విధింపు  [2p]
  • 44. పరిశుభ్రత (స్నానం), (నమాజుకు) త్వరగా వెళ్ళడం [5p]
  • 45. జుముఅహ్ ఉపన్యాసం (ఖుత్ బహ్ ), నమాజు [8p]
  • 46. భయాందోళనలలో నమాజు  [5p]
  • 47. రెండు పండుగల (‘ఈదైన్) నమాజు  [11p]
  • 48. ఖుర్బానీ(అద్ హియహ్)  [6p]
  • 49. ఫర’అ, ‘అతిరహ్  [2p]
  • 50. చంద్ర గ్రహణ (‘ఖుసూఫ్) నమాజు  [6p]
  • 51. కృతజ్ఞతా పూర్వక సజ్జా  [1p]
  • 52. వర్షం కోసం (ఇస్తిస్ఖా) నమాజు  [4p]
  • 53. గాలులు, పవనాలు  [5p]
• 05. అంత్యక్రియల పుస్తకం (కితాబుల్  జనాయిజ్)
  • 1. రోగిని పరామర్శించడం, రోగానికి ప్రతిఫలం [17p]
  • 2. మరణ కోరిక మరియు దానిని గుర్తుంచుకోవటం [6p]
  • 3. మరణావస్థలో ఉన్న వారికి ఉపదేశం [11p]
  • 4. శవాన్ని స్నానం చేయించి కఫన్లో చుట్టటం [14p]
  • 5. జనాజా వెంటవెళ్ళడం, జనాజా నమా’జు [16p]
  • 6. ఖనన సంస్కారాలు [8p]
  • 7. మరణించిన వారిపై రోధించటం [19p]
  • 8. సమాధుల సందర్శనం [5p]
• 06. విధి దానం పుస్తకం (కితాబుల్ జకాత్) (63 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [13p]
  • 1. జకాత్ ను విధిచేసే విషయాలు [9p]
  • 2. ఫి’త్ర దానం [2p]
  • 3. సదఖహ్ కు అర్హులు కాని వారు [5p]
  • 4. అర్ధించడానికి అర్హులు, అనర్హులు [7p]
  • 5. ఖర్చుచేయడం మరియు పిసినారితనం [12p]
  • 6. దానధర్మాల గొప్పదనం [13p]
  • 7. అత్యుత్తమ దానం (‘సదఖహ్) [6p]
  • 8. భర్త ధనం నుండి భార్య చేసే ఖర్చు [2p]
  • 9. సదఖహ్ ఇచ్చి, తిరిగి తీసుకోరాదు [2p]
• 07. ఉపవాసం పుస్తకం (కితాబుల్ సౌమ్) (41 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [5p]
  • 1. రమ’దాన్ నెలవంక చూడటం [6p]
  • 2. ఉపవాసం గురించి వివిధ విషయాలు [4p]
  • 3. ఉపవాసాన్ని శుద్ధిపరచటం [5p]
  • 4. ప్రయాణికుని ఉపవాసం [5p]
  • 5. తప్పిన ఉపవాసాలు పూర్తి చేసుకోవటం [3p]
  • 6. అదనపు ఉపవాసాలు [9p]
  • 7. అదనపు (నఫిల్) ఉపవాసాల విరమణ [3p]
  • 8. ఘనతగల రాత్రి (లైలతుల్ ఖద్ర్) [5p]
  • 9. ఏ’తెకాఫ్ [4p]
• 08. ఖురాన్ మహాత్యాల పుస్తకం (కితాబ్  ఫధాయిల్ అల్ -ఖురాన్) (47 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [25p]
  • 1. ఖుర్ఆన్ పారాయణ నియమాలు [9p]
  • 2. ఖుర్ఆన్ పారాయణరకాలు, దాని సంకలనం [14p]
• 09. దు’ఆ ల పుస్తకం (114 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [10p]
  • 1. అల్లాహ్ (త’ఆలా) స్మరణ, ఆయన సాన్నిహిత్యం [12p]
  • 2. అల్లాహ్ (త’ఆలా) ఉత్తమ పేర్లు [25p]
  • 3. తస్’బీహ్, తహ్ మీద్, తహ్లీల్, తకబీర్ల ప్రతిఫలం [11p]
  • 4. పశ్చాత్తాపం చెందటం, క్షమాపణ కోరటం [16p]
  • 5. దైవకారుణ్య విశాలత [6p]
  • 6. ఉదయం, సాయంత్రం, పడుకునేవేళల దు’ ఆలు [13p]
  • 7. వివిధ సమయాల్లో చేసే దు’ఆలు [13p]
  • 8. శరణు కోరే (ఇస్తిఆజ’హ్) దు’ఆలు [7p]
  • 9. సమగ్రమైన దు’ఆలు [10p]
• 10. హజ్జ్ ఆచరణల పుస్తకం (కితాబుల్  మనాశిక్) (108 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [36p]
  • 1. ఇ’హ్రామ్ ధరించడం తల్బియహ్ పలకడం [8p]
  • 2. వీడ్కోలు హజ్జ్ [9p]
  • 3.మక్కా ప్రవేశం, ‘తవాఫ్ [9p]
  • 4. అరఫాత్ మైదానంలో ఆగటం [4p]
  • 5. అరఫాత్, ముజ్ దలిఫా నుండి తిరుగు ప్రయాణం [5p]
  • 6. జమరాతులపై కంకర్రాళ్ళు రువ్వటం [4p]
  • 7. ఖుర్బానీ జంతువుల విషయాలు [5p]
  • 8. తల గొరిగించుకోవటం [3p]
  • 9. హజ్ విధులను క్రమం మార్చి ఆచరించవచ్చు [3p]
  • 10. ఖుర్బానీ రోజు ప్రసంగం,తష్ రీఖ్ దినాలలో కంకరరాళ్ళు రువ్వటం, వీడ్కోలు తవాఫ్ [7p]
  • 11. ము’హ్రిమ్ దూరంగా ఉండవలసిన విషయాలు [5p]
  • 12. ము’హ్రిమ్ వేటాడరాదు [5p]
  • 13. హజ్ మార్గంలో ఆటంకం, ‘హజ్ తప్పిపోవటం [3p]
  • 14. మక్కహ్ పవిత్రత, దానికి అల్లాహ్ (త’ఆలా) రక్షణ [7p]
  • 15. మదీనహ్ పవిత్రత, అల్లాహ్ (త’ఆలా) రక్షణ [9p]
• 11. వాణిజ్య పుస్తకం (కితాబుల్ బుయూ) (87 పేజీలు)
  • 1. ధర్మసమ్మత మార్గంలో ధనార్జన [15p]
  • 2. వ్యవహారాల్లో మృదుత్వం [3p]
  • 3. వ్యవహారంలో స్వేచ్చాధికారం [3p]
  • 4. వడ్డీ [8p]
  • 5. నిషిద్ద వ్యాపారాలు [15p]
  • 6. షరతులతో కూడిన అమ్మకం [5p]
  • 7. “సలమ్” మరియు తాకట్టు [4p]
  • 8. ధరలు పెంచటానికి ధాన్యాలను ఆపిఉంచడం [3p]
  • 9. దివాలా తీయటం, అవకాశం ఇవ్వటం [9p]
  • 10. భాగస్వామ్యం, ప్రాతినిధ్యం [4p]
  • 11. ‘గస్బ మరియు వాడుకోనివ్వటం [7p]
  • 12. విలీనం అధ్యాయం [3p]
  • 13. ఖైవ్ లు, “ముసాఖాత్’ [4p]
  • 14. అద్దెకు ఇవ్వడం [4p]
  • 15. బంజరు భూమిని సాగుచేయటం, నీటి పంపకం [6p]
  • 16. కానుకలు [2p]
  • 17. సమర్పితం, బహుమానం [5p]
  • 18. దొరికిన వస్తువులు [3p]

రెండవ సంపుటం అధ్యాయాలు

అధ్యాయ సూచిక – సంపుటం-2 : అధ్యాయాలు 12-30 (4 పేజీలు)

• 12. ఆస్తిపంపకం, వీలునామ (ఫరాయి’ద్  వ’సాయహ్) (20 పేజీలు)
• 13. వివాహం (నికాహ్) (98 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం
  • 1.వివాహమాడబోయే స్త్రీని చూడటం, కప్పి ఉంచవలసినవి
  • 2. వివాహం (నికాహ్) లో స్త్రీ సంరక్షకుడు, స్త్రీ అనుమతి
  • 3. వివాహ ప్రకటన, ప్రసంగం, షరతులు
  • 4. వీరిని వివాహమాడటం నిషిద్దం
  • 5. సంభోగం
  • 6. బానిస స్త్రీ పురుషులకు వివాహ స్వేచ్చ
  • 7. వివాహ ధనం (మహర్)
  • 8. వివాహ (వలీమహ్) విందు
  • 9. భార్యల సమయాల (వంతుల) అధ్యాయం
  • 10. స్త్రీలపట్ల సద్య్యవహారం, వారి హక్కులు
  • 11. స్త్రీ విడిపోగోరటం (‘ఖుల’ అ), విడాకులు (‘తలాఖ్)
  • 12. ముమ్మార్లు విడాకులు పొందిన స్త్రీ
  • 13. పరిహారంగా బానిసను విడుదల చేయడం
  • 14. శపించటం (అల్-లి’ ఆన్)
  • 15. స్త్రీ వేచి ఉండే గడువు (ఇద్దత్)
  • 16. గర్భ శుద్ది (ఇస్తిఅ)
  • 17. బానిసల హక్కులు, వారికోసం ఖర్చు చేయటం
  • 18. పిల్లల యుక్తవయస్సుకు చేరటం, వారి శిక్షణ
• 14. బానిసల విడుదల (7 పేజీలు)
  • 1. భాగస్వామ్య బానిసకు స్వేచ్ఛనివ్వటం, దగ్గరి బానిస బంధువును కొనటం, అనారోగ్యబానిసకు స్వేచ్చనివ్వటం
• 15. ప్రమాణాలు, మొక్కుబడులు (12 పేజీలు)
  • 1. మొక్కుబడులు
• 16. న్యాయ ప్రతీకారం (ఖిసాస్) (31 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం & హదీసులు [13p]
  • 1. రక్త పరిహారం [7p]
  • 2. పరిహారం తప్పనిసరి కాని సందర్భాలు [5p]
  • 3. ప్రమాణం (ఖసామహ్) [2p]
  • 4. ఇస్లాంను త్యజించే, కల్లోలం రేకెత్తించేవారికి మరణ శిక్ష [8p]
• 17. శిక్షలు (హుదూద్) (28 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం & హదీసులు [11p]
  • 1. దొంగతనానికి శిక్ష [5p]
  • 2. శిక్షల విషయంలో సిఫారసు [3p]
  • 3. మద్యపాన సేవనానికి శిక్ష [3p]
  • 4. శిక్ష పొందినవారిని శపించరాదు [3p]
  • 5. మందలింపు [2p]
  • 6. మద్యం, త్రాగుబోతుకు శిక్ష [6p]
• 18. నాయకత్వం, తీర్పు (33 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం – హదీసులు [15p]
  • 1. పాలకులు ప్రజలకు సౌలభ్యం కలిగించాలి [2p]
  • 2. దైవభీతితో తీర్పు చేయడం [4p]
  • 3. పాలకుల జీతాలు, మరియు వారికి కానుకలు ఇవ్వడం [4p]
  • 4. సాక్ష్యాధారాలు, తీర్పులు [10p]
• 19. పోరాటం (జీహాద్‌) (104 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం – హదీసులు [21p]
  • 1. యుద్దంకోసం ఆయుధాలు సిద్ధపరచటం [7p]
  • 2. ప్రయాణ నియమాలు [8p]
  • 3. ముస్లిమేతరులకు ఉత్తరాలు వ్రాయటం వారిని ఇస్లామ్ వైపుకు ఆహ్వానించడం [10p]
  • 4. జిహాద్ లో వీరమరణం [10p]
  • 5. ఖైదీల గురించి ఆదేశాలు [10p]
  • 6.శరణు ఇవ్వటం [4p]
  • 7. యుద్ధప్రాప్తి పంపిణి, అందులో నమ్మక ద్రోహం [18p]
  • 8. రక్షణ రుసుము [3p]
  • 9. సంధి ఒప్పందాలు [7p]
  • 10. అరబ్ భూభాగం నుండి యూదుల బహిష్కరణ [3p]
  • 11. యుద్ధం జరగకుండా లభించే ధనం (ఫైఅ’) [13p]
• 20. వేట (22 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయ హదీసులు [9p]
  • 1. కుక్కలు [3p]
  • 2. తినుటకు ధర్మసమ్మతమైన, ధర్మసమ్మతం కానిజంతువులు [10p]
  • 3. అఖీఖహ్ [3p]
• 21. అన్న పానీయాలు (33 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయ హదీసులు [18p]
  • 1. అతిథి మర్యాదలు [8p]
  • 2. గత్యంతరం లేని పరిస్థితిలో తినడం [2p]
  • 3. పానీయాలు [4p]
  • 4. నఖీ’అ, నబీజ్’ పానీయాలు [2p]
  • 5. గిన్నెలపై మూత పెట్టడం, మూసి ఉంచటం [3p]
• 22. వస్త్రాలు (లిబాస్) (53 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయ హదీసులు [22p]
  • 1. ఉంగరం [6p]
  • 2. పాదరక్షలు [3p]
  • 3. తలదువ్వుకోవటం [15p]
  • 4. చిత్రాలు [11p]
• 23. వైద్యం, మంత్రించటం (25 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయ హదీసులు [17p]
  • 1. శకునాలు చూడటం [5p]
  • 2. జ్యోతిష్యం [5p]
• 24. స్వప్నాలు (10 పేజీలు)
• 25. సంస్కారాలు (ఆదాబ్) (122 పేజీలు)
  1. సలాం అధ్యాయం
  2. అనుమతి కోరటం (ఇస్తి’జా’న్)
  3. కరచాలనం, ఆలింగనం
  4. గౌరవసూచకంగా నిలబడటం(ఖియామ్)
  5. కూర్చోవటం, నిద్రపోవటం, నడవటం
  6. తుమ్ము, ఆవులింతల నియమాలు
  7. నవ్వు నియమాలు
  8. నామకరణం
  9. వాక్చాతుర్యం, కవిత్వం
  10. నోటిని అదుపులో ఉంచుకోవటం, పరోక్షనింద
  11. వాగ్దానం
  12. హాస్యం, సంతోష మనస్తత్వం
  13. డాంబికాలు, జాతి దురభిమానం
  14. పుణ్యం, బంధుత్వం హక్కు
  15. అల్లాహ్ సృష్టితాల పట్ల దయ, జాలి
  16. అల్లాహ్ పట్ల, అల్లాహ్ కోసం ప్రేమ
  17. ఎడమొహం పెడమొహం, సంబంధాలు తెంచు కోవటం, ఇతరుల రహస్యాలను వెదకటం
  18. పనుల్లో అప్రమత్తంగా తెలివిగా ఉండటం
  19. సౌమ్యం, బిడియం, మంచి నడవడిక
  20. కోపం, అహంకారం
  21. దౌర్జన్యం (దుర్మార్గం)
  22. మంచిని గురించి ఆజ్ఞాపించటం
• 26. మనసును కరిగించే మాటలు (రిఖాఖ్) (80 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం [27p]
  • 1. నిరుపేదల విశిష్టతలు, ప్రవక్త (స) జీవితం [13p]
  • 2. ఆశ, అత్యాశలు [4p]
  • 3. దైవ విధేయత దృష్ట్వా ధనం, ఆయుష్షులను ప్రేమ [6p]
  • 4. నమ్మకం, సహనం [12p]
  • 5. ప్రదర్శనా బుద్ది, పేరు ప్రఖ్యాతుల వ్యామోహం [7p]
  • 6. ఏడ్పులు, భయభీతులు [7p]
  • 7. ప్రజల్లో మార్పులు [7p]
  • 8. హెచ్చరించటం, అప్రమత్తంచేయటం [6p]
• 27. కల్లోలాలు, ఉపద్రవాలు (108 పేజీలు)
  • 0. పుస్తక పరిచయం – హదీసులు [50p]
  • 1. భీకర పోరాటాలు [16p]
  • 2. ప్రళయ సూచనలు [9p]
  • 3. పునరుత్థానానికి ముందు బహిర్గతమయ్యే సూచనలు,దజ్జాల్ [25p]
  • 4. ఇబ్బె’సయ్యద్ గాథ [6p]
  • 5. ఈసా (అ) పునరాగమనం [3p]
  • 6. ప్రళయం చేరువలో ఉంది, మరణించిన వారికి ప్రళయం సంభవించినట్టే [3p]
  • 7. ప్రళయం పాపాత్ములపైనే సంభవిస్తుంది [3p]
• 28. పునరుత్తానం, సృష్టి ప్రారంభం (67 పేజీలు)
  • 1.బాకా ఊదబడటం [3p]
  • 2.సమీకరణ దినం [6p]
  • 3.విచారణ, ప్రతిఫలం, కర్మల త్రాసు [7p]
  • 4.కౌసర్ సరస్సు, సిఫారసు [19p]
  • 5.స్వర్గం, స్వర్గవాసుల విశేషాలు [11p]
  • 6.అల్లాహు త’ఆలా దర్శనం [5p]
  • 7.నరకం, నరకవాసులు [7p]
  • 8.స్వర్గనరకాల సృష్టి [3p]
  • 9.సృష్టి ప్రారంభం, దైవప్రవక్తలు [13p]
• 29. మహిమోన్నతులు (89 పేజీలు)
  • 1. ముహమ్మద్ ﷺ మహిమోన్నతులు [10p]
  • 2. ప్రవక్త ﷺ శుభ నామాలు, గుణగణాలు [7p]
  • 3. ప్రవక్త ﷺ నైతికత, అలవాట్లు [9p]
  • 4. ముహమ్మద్ ﷺ దైవదౌత్యం, దైవవాణి [7p]
  • 5. దైవదౌత్య చిహ్నాలు [7p]
  • 6. మెరాజ్ [9p]
  • 7. ప్రవక్త ﷺ మహిమలు [33p]
  • 8. మహత్యాలు [6p]
  • 9. ప్రవక్త ﷺ మక్కహ్ ముకర్రమహ్ నుండి మదీనహ్ మునవ్వరహ్ ప్రస్థానం, మరణం [8p]
  • 10. ప్రవక్త ﷺ ఆస్తి [2p]
• 30. ప్రత్యేకతలు (మునాఖిబ్) (77 పేజీలు)
  1. ఖురైష్ మరియు ఇతర తెగల ప్రత్యేకతలు
  2. ప్రవక్త ﷺ సహచరుల ప్రత్యేకతలు
  3. అబూబకర్ (ర) ప్రత్యేకతలు, ప్రాధాన్యతలు
  4. ఉమర్ (ర) ప్రత్యేకతలు
  5. అబూబకర్ (ర), ఉమర్ (ర)ల ప్రత్యేకతలు
  6. ‘ఉస్మాన్ (ర) ప్రత్యేకతలు
  7. అబూ బకర్, ‘ఉమర్, ‘ఉస్మాన్ ప్రత్యేకతలు
  8. ‘అలీ బిన్ అబీ’ తాలిబ్ ప్రత్యేకతలు
  9. శుభవార్త పొందిన పదిమంది సహచరులు
  10. ప్రవక్త ﷺ కుటుంబ ప్రత్యేకతలు
  11. ప్రవక్త ﷺ సతీమణుల ప్రత్యేకతలు
  12. ప్రఖ్యాత ప్రవక్త ﷺ సహచరుల ప్రత్యేకతలు జామె’అ బుఖారీలో పేర్కొన్న బద్ర్ యుద్ధంలో పాల్గొన్న ప్రవక్త (స) సహచరుల పేర్లు
  13. యమన్, షామ్, ఒవైస్ ఖర్నీ ల ప్రస్తావన
  14. ముహమ్మద్ ﷺ అనుచర సమాజ ప్రతిఫలం