జిల్ హిజ్జా తొలి దశ ఘనత – 3 ఆయతులు & 5 హదీసులు చిన్నపాటి వివరణతో [వీడియో]

1- وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ (الحج 28) عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: الْأَيْامُ الْمَعْلُومَاتُ: أَيْامُ الْعَشْر

2- وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ (البروج 3) يَعْنِي الشاهدَ يومُ الْجُمُعَةِ، وَيَوْمٌ مَشْهُودٌ يَوْمُ عَرَفَةَ (الترمذي 3339 حسن)

3- وَلَيَالٍ عَشْرٍ (2) وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ (الفجر 3) عَنْ جَابِرٍ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِنَّ الْعَشْرَ عَشْرُ الْأَضْحَى، وَالْوَتْرَ يَوْمُ عَرَفَةَ، وَالشَّفْعَ يَوْمُ النَّحْرِ» [مسند احمد 14511]

1) عن ابن عباس، عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: «ما العمل في أيام أفضل منها في هذه؟ [البخاري 969]

2) عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَا مِنْ أَيَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِيهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ هَذِهِ الْأَيَّامِ» [أبوداود 2438
صحيح]
3) عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَا مِنْ عَمَلٍ أَزْكَى عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَلَا أَعْظَمَ أَجْرًا مِنْ خَيْرٍ يَعْمَلُهُ فِي عَشْرِ الْأَضْحَى» [سنن الدارمي 1815 صحيح الترغيب 1148]-

4) أَفْضَلُ أَيَّامِ الدُّنْيَا أَيَّامُ الْعَشْرِ، عَشْرِ ذِي الْحِجَّةِ [صحيح الترغيب 1150]

5) عَنِ ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ” مَا مِنْ أَيَّامٍ أَعْظَمُ عِنْدَ اللهِ، وَلَا أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعَمَلِ فِيهِنَّ مِنْ هَذِهِ الْأَيَّامِ الْعَشْرِ، فَأَكْثِرُوا فِيهِنَّ مِنَ التَّهْلِيلِ، وَالتَّكْبِيرِ، وَالتَّحْمِيدِ [مسند أحمد 5446 صحيح[

[తెలుగుఇస్లాం.నెట్ వాట్సాప్ ఛానెల్] జాయిన్ కండి.
https://whatsapp.com/channel/0029VaOFSxvAu3aRxgqKKh3N

జుల్ హిజ్జ, ఉమ్రా, హజ్జ్, బక్రీద్ – యూట్యూబ్ ప్లే లిస్ట్
https://www.youtube.com/playlist?list=PLw5IiDSnUeV3__K6T_yH5Pl8xzP3FBHqf

ఈదుల్ అద్ హా (బక్రీద్) పండుగ – తెలుసుకోవలసిన విషయాలు  – షేఖ్ మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ [ఖుత్బా టెక్స్ట్]

ఖతీబ్: మాజిద్ బిన్ సూలైమాన్ అర్రస్సీ, జుబైల్, సౌదీ ఆరేబియ
అనువాదం: అబ్దుల్లాహ్ జామిఈ
ఇస్లామీయ జుమా ప్రసంగాలు’ అనే పుస్తకం నుండి – రచన: మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ అర్రస్సీ

ఖుత్బా అంశము: ఈదుల్ అద్హా (బక్రీద్)పండుగ –తెలుసుకోవలసిన విషయాలు                  

إنَّ الْحَمْدَ لِلهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُه

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ١٠٢

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا١

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا٧١

స్తోత్రాలు మరియు దరూద్ తరువాత :

అన్నిటి కంటే ఉత్తమమైన మాట అల్లాహ్ మాట, మరియు అందరి కంటే ఉత్తమమైన పద్ధతి ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారి పద్ధతి. అన్నిటి కంటే నీచమైనది ఇస్లాంలో కొత్తగా సృష్టించబడినవి, మరియు ఇస్లాంలో కొత్తగా సృష్టించబడిన ప్రతీ కార్యము బిద్అత్ క్రిందికే వస్తుంది మరియు ప్రతీ బిద్అత్ మార్గభ్రష్టత్వము మరియు ప్రతీ మార్గభ్రష్టత్వము నరకంలోకి తీసుకువెళ్ళేదే.    

ఓ ముస్లిం లారా! ఒక గొప్ప దినము మనపై రాబోతున్నది. నిశ్చయంగా అది శుభకరమైనటువంటి ఖుర్బాని దినము. ఇది ఇస్లాం యొక్క గొప్ప విధి నెరవేర్చిన అనంతరం వస్తుంది. అనగా హజ్ తర్వాత వచ్చే పండుగ. మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) గారు ఈ విధంగా తెలియజేశారు: “అల్లాహ్ తఆలా దగ్గర అత్యంత ఘనత కలిగినటువంటి దినము – ఖుర్బానీ  (నహ్ర్) దినము“. అనగా; జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క పదవరోజు. ఆ తరువాత يَوْمُ الْقَرَّ “ఖర్ర్ దినము” (స్థిరపడి ఉండే రోజు) అనగా; జిల్ హిజ్జ మాసం యొక్క పదకొండవ  రోజు. ఈ రోజున హజ్ చేసే వారందరూ మినా ప్రదేశంలో ఆగుతారు.

1. ఈ ఖుర్బానీ పండుగ రోజుకు ఇతర దినాలపై ప్రాధాన్యతను ఇవ్వడానికి గల కారణం ఏమిటంటే; హజ్ కు సంబంధించినటువంటి ఎక్కువ ఆచరణలు ఇదే రోజున పాటించబడతాయి, ఉదాహరణకు; హజ్ చేసేవారు ఆ రోజు జమ్రా ఉఖ్బా (పెద్దదాని)పై రాళ్లు కొట్టాలి, ఖుర్బానీ ఇవ్వాలి, శిరోముండన చేయాలి, తవాఫె ఇఫాదా చేయాలి, సయీ చేయాలి. మరియు హజ్ చేయనటువంటి వారు ఆ రోజున ఖుర్బానీ జంతువు బలి ఇస్తారు. ఈ ఆచరణలన్నీ అదే రోజు చేయబడతాయి. ఈ విధముగా ఆచరణలు అన్నీ ఏకం అయ్యే మరొక రోజు లేదు అందుకే ఆ రోజుకి ఇంత ప్రాధాన్యత లభించింది.

2. ఇస్లామీయ పండుగలకు వేరే ఇతర పండుగలపై ఇంత ప్రాధాన్యత లభించడానికి గల కారణం ఏమిటంటే; ఈ పండుగలు ఎంతో వివేకాన్ని మరియు గొప్ప లక్ష్యాలను తీసుకుని వస్తాయి. అందులో నుండి ముఖ్యంగా అల్లాహ్ యొక్క ఆచారాలను గౌరవించడం, మరియు విశ్వాసులకు సంతోషాన్ని కలుగ చేయడం. ఇస్లాం యొక్క అనుయాయులు ఈ ధర్మంలో ఉన్నటువంటి గొప్ప విధి విధానాలు, సౌలభ్యాలు గురించి ప్రజలకు తెలియపరచాలి.

అరఫా దినము (తొమ్మిదవ జిల్ హిజ్జా), ఖుర్బానీ దినం (పదవ జిల్ హిజ్జా), ఆ తరువాత “తష్ రీఖ్” దినాలు ఇస్లామియా పండుగ దినములు తిని త్రాగేటువంటి దినాలు (అబూ దావూద్)

3. ఓ విశ్వాసులారా! ఆ రోజు ఒక విశ్వాసి అల్లాహ్‌ యొక్క సామీప్యం పొందాలంటే దాని కొరకు అల్లాహ్ మార్గంలో ఖుర్బానీ ఇవ్వాలి. ఇది అల్లాహ్ యొక్క “ఖలీల్” స్నేహితులైనటువంటి ఇబ్రహీం మరియు ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) గారి సున్నత్ విధానము.

4. ఖుర్బానీ చేయడానికి కొన్ని మర్యాదలు మరికొన్ని పద్ధతులు ఉన్నాయి ఉదాహరణకు; జంతువుని ఖిబ్లా వైపు తిప్పి జుబహ్ చేయాలి, మరియు దానిపై అల్లాహ్ నామాన్ని పఠించాలి. ఈ విధంగా అనాలి:

اللهم هذا منك ولك، اللهم هذا عني وعن أهل بيتي، اللهم تقبل مني
అల్లాహుమ్మ హాజా మిన్ క వలక్, అల్లాహుమ్మ హాజా అన్నీ వ అన్ అహ్ల్ బైతీ, అల్లాహుమ్మ తఖబ్బల్ మిన్నీ
(ఓ అల్లాహ్! ఖుర్బానీ చేయు భాగ్యం నీవే ప్రసాదించావు. ఇది నీ కొరకే ఖుర్బానీ చేయుచున్నాము. ఓ అల్లాహ్! నా వైపు నుండి మరియు నా కుటుంబం వైపు నుండి దీనిని స్వీకరించు)

5. ఖుర్బానీ ఇచ్చే వారు స్తోమత ఉంటే స్వయంగా జంతువుని జుబహ్ చేయాలి. దాని విధానం – నిర్ణీత స్థలం అంటే గొంతును కోయాలి;  రక్తం వేగంగా ప్రవహించే రెండు రక్త నరాలు కోయాలి, ఇంకా శ్వాస నాళం మరియు ఆహారనాళం కోయాలి.

6. ఎవరైనా తన ఖుర్బానీ జంతువును వధించే బాధ్యతను మరొక వ్యక్తికి అప్పగిస్తే, దానిని వధించే వ్యక్తి అతని తరపున ఈ దువాను పఠించాలి: 

اللهم هذا منك ولك، اللهم هذا عن فلان ، اللهم تقبل منه
అల్లాహుమ్మ హాజా మిన్ క వలక్, అల్లాహుమ్మ హాజా అన్ ఫులాన్, అల్లాహుమ్మ తఖబ్బల్ మిన్ హు
(ఓ అల్లాహ్! ఖుర్బానీ చేయు భాగ్యం నీవే ప్రసాదించావు, ఇది నీ కొరకే ఖుర్బానీ చేయుచున్నాము, ఓ అల్లాహ్!  ఇది ఫలానా (పేరు పలకాలి) వ్యక్తి తరుపు నుండి దీనిని స్వీకరించు).

7. కత్తిని లేక చాకుని ఖుర్బానీ జంతువు నుండి దాచి ఉంచాలి. దాని ముందు పదును పెట్టరాదు, మరియు ఇతర జంతువుల ముందు దానిని జబహ్ చేయరాదు. ఇందులో మనం ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారి సూక్తిని అనుసరించాలి: అల్లాహ్ తఆలా ప్రతి దానిపట్ల ఉన్నతంగా వ్యవహరించాలని ఆజ్ఞాపించాడు. కాబట్టి మీరు దేనినైనా వధించ వలసి వచ్చినప్పుడు దానిని ఉన్నతంగా వధించండి మరియు తమ ఆయుధానికి బాగా పొద్దున పెట్టండి .ఎందుకంటే వధించబడే జంతువును బాధించరాదు. (ముస్లిం)

8. ఖుర్బానీ ఇచ్చేటువంటి సమయం నాలుగు రోజుల వరకు ఉంటుంది. పండుగ రోజు ఆ తర్వాత మూడు “తష్ రీఖ్” దినాలు. ఇందులో మొదటి రోజు ఖుర్బానీ ఇవ్వడం ఉత్తమం. ఎందుకంటే ఇది జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క మొదటి పది రోజులలో ఉంది.

9. మహా ప్రవక్త ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు కొమ్ములు తిరిగిన తెల్లని రెండు పొట్టేళ్లను ఖుర్బానీగా ఇచ్చారు. మరియు ఎలాంటి జంతువుని ఖుర్బాని చేయకూడదో అది కూడా తెలియజేశారు. ఒంటి కన్ను కలిగిన దానిని ,రోగం ఉన్నట్లు స్పష్టంగా ఉన్న దానిని, కుంటిది, ఎముకల్లో సత్తువ లేని ముసలిది.(అహ్మద్)

10. మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు పండగ రోజున ఖుర్బానీ మాంసం తోనే భోజనాన్ని ప్రారంభించే వారు.

11. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారి కాలంలో ప్రజలు ఖుర్బానీ ఇవ్వడంలో ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపించేవారు, మరియు ఉన్నవాటిలో అన్నింటికంటే మంచి జీవాలను కొనుగోలు చేసేవారు, ఎందుకంటే ఎంత దృఢంగా ఆరోగ్యంగా ఉంటే అది అల్లాహ్ వద్ద అంతే ప్రియమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది, మరియు దాని ద్వారా ఖుర్బానీ చేసే వ్యక్తికి కూడా అంతే ప్రతిఫలం లభిస్తుంది. ఇమామ్ ఇబ్నే తైమియా (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా తెలియజేశారు: “సాదారణంగా ఖుర్బానీ యొక్క పుణ్యఫలం దాని ఖరీదును బట్టి ఉంటుంది”. (అల్ ఫతావా)

12. అల్లాహ్ దాసులారా! ఖుర్బాని జీవం పై ఖర్చు పెట్టడంలో ఎలాంటి పరిమితి లేదు. దాని మాంసం తినవచ్చు, ప్రయాణంలో తీసుకు వెళ్లొచ్చు ,మరియు పేదలలో పంచి పెట్టవచ్చు. అల్లాహ్ ఈ విధంగా అంటున్నాడు:

 فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ
వాటిని (మీరూ) తినండి, అడగని అభాగ్యులకు, అడిగే అగత్యపరులకు కూడా తినిపించండి” (సూరా అల్ హజ్ 22:36)

హదీసులో ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఇలా తెలియచేశారు:
(తినండి తినిపించండి మరియు దాచుకోండి) (ముస్లిం)

13. జంతువును జూబహ్ చేసిన తర్వాత, దానిలోని ఏ భాగాన్ని కానీ, మాంసాన్ని గానీ, చర్మాన్ని గానీ, మరేదైనా అమ్మడానికి అనుమతి లేదు.

14.  అవిశ్వాసుల హృదయాలు ఇస్లాం వైపు మొగ్గడానికి వారికి ఖుర్బానీ మాంసాన్ని ఇవ్వచ్చు.

15. ఖుర్బానీ మాంసాన్ని కసాయి వానికి కూలీగా ఇవ్వరాదు. ఎందుకంటే ధర్మం దీనికి అంగీకరించలేదు. కనుక అతనికి కూలీగా డబ్బులు మాత్రమె ఇవ్వాలి.

16. ఓ అల్లాహ్ దాసులారా! ఈ గొప్ప పండుగ తర్వాత ఘనత కలిగినటువంటి దినాలు కూడా వస్తాయి. వాటిని “తష్రీఖ్” దినాలు అంటారు ఆ దినములలో అతి ఎక్కువగా” జిక్ర్ “స్మరణ చేయమని అల్లాహ్ ఆజ్ఞాపిస్తున్నాడు:

وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ
(గణించదగిన ఆ దినాలలో (తష్రీఖ్‌ దినాలలో) అల్లాహ్‌ను స్మరించండి.) (సూరా అల్ బఖర 2:203)

ఈద్ రోజులలో చేయవలసిన ముఖ్యమైన ఆచరణ ఇక్కడ తెలపడం జరుగుతుంది: “తష్రీఖ్” యొక్క మూడు రోజులలో అన్ని సమయాలలో సంపూర్ణ తక్బీర్ పటించాలి. మరియు మూడవరోజు మగ్రిబ్ నమాజ్ వరకు తక్బీర్ చదువుతూ ఉండాలి. అలాగే  “తష్రీఖ్” యొక్క మూడవ రోజున అసర్ వరకు రోజువారీ ప్రార్థనలలో ఐదు పూటల ఈ విధంగా తక్బీర్ పటించాలి:

(అల్లాహు అక్బర్ అల్లాహు అక్బర్ లా ఇలాహ ఇల్లాల్లాహ్,  వల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్ వలిల్లాహిల్ హమ్ద్)
ఇందులో అల్లాహు అక్బర్ రెండుసార్లు లేదా మూడుసార్లు పటించవచ్చు

17. తష్రీఖ్” దినాలు వాస్తవానికి తిని త్రాగే మరియు అల్లాహ్ స్మరించుకునే రోజులు. ఈ రోజులలో ఉపవాసం ఉండడం అనుమతించబడలేదు, ఎందుకంటే అవి పండుగ రోజులు.

మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఇలా తెలియజేశారు: “తష్రీఖ్” దినాలు తిని త్రాగేటువంటి రోజులు”.
మరో హదీసులో ఉంది: “అల్లాహ్ ను స్మరించే రోజులు”.

18. ఈద్ గొప్ప ప్రయోజనాల్లో ఒకటి: ముస్లింల మధ్య సంబంధాన్ని నెలకొల్పడం, ఒకరినొకరు కలిసే సద్భావం కలిగి ఉండటం. హృదయాలలో సాన్నిహిత్యాన్ని ఏర్పరచుకోవడం, భయం మరియు పేదరికాన్ని తొలగించడం, మరియు ద్వేషం మరియు అసూయలను నివారించడం, మరియు హృదయాలలో రగులుతున్న అసూయ అనే అగ్నిని ఆర్పడం. ఈద్ ప్రార్థనను నిర్వహించడానికి ముస్లింలను ఒకే చోట సమీకరించగల ఇస్లాం యొక్క సామర్ధ్యం మనకు కనిపిస్తుంది. అంతేకాదు భక్తి ప్రాతిపదికన వారిని సత్యం పై స్థిరంగా వారి హృదయాలను మార్గనిర్దేశం చేస్తుందనడానికి సంకేతం.

నౌమాన్ బిన్ బషీర్ (రదియల్లాహు అన్హు) కథనం ప్రకారం మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఇలా తెలియజేశారు: “విశ్వాసుల ఉదాహరణ కరుణపరంగా, ఐక్యత పరంగా, ప్రేమ పరంగా ఒక శరీరం లాంటిది. కనుక శరీరంలో ఏదైనా భాగంలో నొప్పి కలిగితే దాని ద్వారా జ్వరం వస్తుంది. అప్పుడు శరీరంలో ఉన్న అవయవాలన్ని ఒకదానికి ఒకటి సహకరించుకుంటాయి”. (ముస్లిం)

పండగ రోజున చేసేటువంటి మరొక అభిలషనీయమైన పని ఏమిటంటే; ఆ రోజున బంధుత్వాలను కలుపుకోవాలి. ఎందుకంటే అల్లాహ్ తన దాసుడిపై దీనిని విధిగా చేశాడు. ముఖ్యంగా శుభ సందర్భాలలో కాబట్టి ఎవరైతే బంధుత్వాలను కలుపుకుంటారో అల్లాహ్ తఆల అతనికి దగ్గరవుతాడు, మరి ఎవరైతే బంధుత్వాన్ని తెంచుకుంటారో అలాంటి వారిని అల్లాహ్ తన కారుణ్యం నుండి దూరం చేస్తాడు,

అబ్దుర్రహమాన్ బిన్ ఔఫ్ (రదియల్లాహు అన్హు) కథనం ప్రకారం మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఎలా తెలియజేశారు అల్లాహ్ ఈ విధంగా అంటున్నాడు: “నేను కరుణామయుడును నేనే బంధుత్వాన్ని పుట్టించాను. మరియు దాని పేరును నా పేరుతో జోడించాను. కాబట్టి ఎవరైతే నీతో సంబంధం పెట్టుకుంటాడో అతనితో నేను సంబంధం పెట్టుకుంటాను, మరియు ఎవరైతే త్రేగదెంపులు చేసుకుంటాడో అతనితో నేను త్రేగదెంపులు చేసుకుంటాను“. (ముస్లిం)

ఓ అల్లాహ్ దాసులారా! కనుక ఎవరైతే తమ బంధువులతో స్నేహితులతో పోట్లాట కారణంగా విడిపోయారో వారు మన్నింపుల వైఖరిని అవలంబించండి. ఎందుకంటే అల్లాహ్ ఇలా అంటున్నాడు:

فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ
కాని ఎవరయినా (ప్రత్యర్థిని) క్షమించి, సయోధ్యకు వస్తే అతనికి పుణ్య ఫలం ఇచ్చే బాధ్యత అల్లాహ్‌ది. ( సూరా ఆష్ షూరా 42:40)

మరొకచోట ఇలా అంటున్నాడు:

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ
విశ్వాసులు (ముస్లింలు) అన్నదమ్ములు (అన్న సంగతిని మరువకండి). కనుక మీ అన్నదమ్ముల మధ్య సర్దుబాటుకు ప్రయత్నించండి. (సూరా అల్ హుజురాత్ 49:10)

19. ఓ అల్లాహ్ దాసులారా పండుగ శుభాకాంక్షలు తెలుపడం ఒక మంచి పని. ఇబ్నె తైమియా (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా తెలియ చేస్తున్నారు:  పండుగ నమాజ్ తరువాత ఒకరికి ఒకరు పండుగ శుభాకాంక్షలు (تقبل الله منا ومنكم، وأحاله الله عليك) తెలుపుకునే విధానం కొందరి సహాబాల ద్వారా మనకు తెలుస్తుంది. మరియు కొంత మంది ధర్మ పండితులు కూడా దీనిని సమ్మతించారు. (అల్ ఫతావా)

20. అల్లాహ్ దాసులారా! అల్లాహ్ యొక్క అనుగ్రహాలకు వ్యతిరేకంగా చట్ట విరుద్ధమైన నిషేధించబడిన విషయాలకు పాల్పడితే దానికి బదులుగా అల్లాహ్ యొక్క శిక్ష వచ్చి పడుతుంది అని భయపడండి.

చివరిగా నేను, నా కోసం మరియు మీ కోసం పాప క్షమాపణ కోసం అల్లాహ్‌ను ప్రార్థిస్తున్నాను, ఖచ్చితంగా అతను క్షమించేవాడు మరియు దయగలవాడు.

స్తోత్రం మరియు దరూద్ తరువాత

ఓ విశ్వాసి స్త్రీలారా! అల్లాహ్ విశ్వాస మాతృమూర్తులకు ఆజ్ఞాపిస్తూ ఖురాన్ ఈ విధంగా అంటున్నాడు:

وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ

మీరు మీ ఇండ్లల్లోనే ఆగి ఉండండి. పూర్వపు అజ్ఞాన కాలంలో మాదిరిగా మీ సింగారాన్ని చూపిస్తూ తిరగకండి. నమాజు చేస్తూ ఉండండి. జకాతు ఇస్తూ ఉండండి. అల్లాహ్‌కు, ఆయన ప్రవక్తకు విధేయత చూపుతూ ఉండండి. (సూరా అల్ ఆహ్ జాబ్ 33:33)

అల్లాహ్‌ను తమ ప్రభువుగా, ఇస్లాంను తమ మతంగా మరియు ముహమ్మద్‌ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ను ప్రవక్తగా అంగీకరించే ఓ ఇస్లాం మహిళ లా, తీర్పు దినం వరకు వారి అడుగుజాడల్లో నడిచే విశ్వాసుల తల్లులకు మరియు విశ్వాసులైన మహిళలకు ఈ దైవిక ఉపదేశం సాధారణంగా అందరికీ వర్తిస్తుంది, కాబట్టి అల్లాహ్ కు మరియు ప్రవక్త విధేయతకు కట్టుబడి ఉండాలి.

మానవులు మరియు జిన్నాతులు యొక్క చెడు విధానాల పట్ల తస్మాత్ జాగ్రత్త వహించాలి. నగ్నత్వం మరియు అశ్లీల ఉపద్రవం యొక్క ప్రలోభాలలో పడకండి. అల్లాహ్ ఇలా అంటున్నాడు;

وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ 
పూర్వపు అజ్ఞాన కాలంలో మాదిరిగా మీ సింగారాన్ని చూపిస్తూ తిరగకండి. (సూరా అల్ ఆహ్ జాబ్ 33:33)

భద్రతను, క్షేమాన్ని కోరుకునే స్త్రీ తనను తాను అవిస్వాసుల కార్యకలాపాలలో అనుసరించకూడదు, ఎందుకంటే వారిని అనుసరించడం వలన ఇది హృదయం పై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. అప్పుడు మనలో కూడా ఆ అవలక్షణాలు చోటు చేసుకుంటాయి. అల్లాహ్ ఇలా అంటున్నాడు:

وَاللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَيُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَن تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيمًا

అల్లాహ్‌ మీ పశ్చాత్తాపాన్ని అంగీకరించాలని కోరుతున్నాడు. కాని, తమ మనోవాంఛలను అనుసరిస్తున్నవారు మాత్రం మీరు (దైవమార్గం నుంచి) పెడదారి తీసి చాలా దూరం వెళ్ళిపోవాలని కోరుకుంటున్నారు. (సూరా అన్ నిసా 4:27)

మీ అందరికీ పండుగ శుభాకాంక్షలు! అల్లాహ్ మీ అందరినీ ఎల్ల వేళలా సుఖ సౌఖ్యాలతో ఉంచుగాక. అందరి పై తన శుభాల వర్షాన్ని కురిపించు గాక. అందరి ఆరాధనలు స్వీకరించుగాక. పాపాలను మన్నించుగాక. అల్లాహ్ అందరి ధర్మ సమ్మతమైన కోరికలు తీర్చుగాక. సదా చరణ పై స్థిరంగా ఉండే భాగ్యాన్ని ప్రసాదించు గాక!

చివరగా! ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం వారిపై దరూద్ పంపుతూ ఉండండి, ఎవరైతే ఒకసారి దరూద్ పంపుతారో అల్లాహ్ అతనిపై పది కారుణ్యాలు కురిపిస్తాడు.

اللهم صلِّ وسلِّم وبارك على عبدك ورسولك نبينا محمد، وعلى آله وصحبه أجمعين

ఖతీబ్: మాజిద్ బిన్ సూలైమాన్ అర్రస్సీ, జుబైల్, సౌదీ ఆరేబియ
అనువాదం: అబ్దుల్లాహ్ జామిఈ
ఇస్లామీయ జుమా ప్రసంగాలు’ అనే పుస్తకం నుండి – రచన: మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ అర్రస్సీ

జిల్ హిజ్జా నెల పది రోజుల ప్రత్యేకతలు మరియు ఘనత – షేఖ్ మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ [ఖుత్బా టెక్స్ట్]

ఖతీబ్: మాజిద్ బిన్ సూలైమాన్ అర్రస్సీ, జుబైల్, సౌదీ ఆరేబియ
అనువాదం: అబ్దుల్లాహ్ జామిఈ
ఇస్లామీయ జుమా ప్రసంగాలు’ అనే పుస్తకం నుండి – రచన: మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ అర్రస్సీ

إنَّ الْحَمْدَ لِلهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُه

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ١٠٢

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا١

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا٧١

స్తోత్రాలు మరియు దరూద్ తరువాత :

అన్నిటి కంటే ఉత్తమమైన మాట అల్లాహ్ మాట, మరియు అందరి కంటే ఉత్తమమైన పద్ధతి ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారి పద్ధతి. అన్నిటి కంటే నీచమైనది ఇస్లాంలో కొత్తగా సృష్టించబడినవి, మరియు ఇస్లాంలో కొత్తగా సృష్టించబడిన ప్రతీ కార్యము బిద్అత్ క్రిందికే వస్తుంది మరియు ప్రతీ బిద్అత్ మార్గభ్రష్టత్వము మరియు ప్రతీ మార్గభ్రష్టత్వము నరకంలోకి తీసుకువెళ్ళేదే.    

ఓ ముస్లింలారా! అల్లాహ్ దైవభీతిని కలిగి ఉండండి. ఎల్లవేళలా మనసులో ఆయన భయాన్ని సజీవంగా ఉంచండి. ఆయనకు విధేయత చూపండి. అవిధేయత నుండి జాగ్రత్త వహించండి. తెలుసుకోండి అల్లాహ్ తన సృష్టి రాశులలో కొన్నింటికి కొన్నింటిపై ప్రాధాన్యతను ఇచ్చాడు అవి మనుషులైనా, ప్రదేశమైనా,  సమయమైనా లేదా ఏదైనా ఆరాధనైనా. దీని వెనుక వివేకాత్మకమైనటువంటి నిర్ణయం ఉంటుంది ఇది కేవలం అల్లాహ్ కి మాత్రమే తెలుసు! అల్లాహ్ ఈ విధంగా అంటున్నాడు:

(وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ)
నీ ప్రభువు తాను కోరిన దాన్ని సృష్టిస్తాడు, తాను కోరిన వారిని ఎంపిక చేసుకుంటాడు. వారిలో ఎవరికీ ఎటువంటి అధికారం లేదు.

మనం ఈ ఉపన్యాసంలో జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క మొదటి పది దినాలకు ఉన్నటువంటి గొప్పదనం మరియు ప్రత్యేకతలను గురించి తెలుసుకుందాం!

మొదటి ప్రత్యేకత: ఏమిటంటే అల్లాహ్ తఆలా ఈ దినముల గురించి ప్రత్యేకంగా ఖురాన్ లో తెలియజేశాడు అల్లాహ్ ఈ విధంగా అంటున్నాడు:

لِّيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ

వారు తమ ప్రయోజనాలు పొందటానికి రావాలి. అల్లాహ్‌ తమకు ప్రసాదించిన తమ పెంపుడు పశువుల మీద ఆ నిర్ణీత దినాలలో అల్లాహ్‌ నామాన్ని స్మరించాలి (ఉచ్చరించాలి).

ఈ వాక్యంలో ఉన్న నిర్ణీత దినాలు అనగా జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క పది దినాలు. ఇబ్నే అబ్బాస్ (రదియల్లాహు అన్హు) ఇలా తెలియజేశారు: “నిర్ణిత దినాలు అనగా జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క మొదటి పది దినాలు”

జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క మొదటి పది దినాలు ఘనత కలిగినటువంటివి అనడానికి మరొక ఆధారం ఏమిటంటే అల్లాహ్ తఆలా వాటి రాత్రుల యొక్క ప్రస్తావన చేస్తూ ఇలా అంటున్నాడు:

وَالْفَجْرِ وَلَيَالٍ عَشْرٍ
ఉషోదయం సాక్షిగా! పది రాత్రుల సాక్షిగా!

ఇబ్నే కసీర్ (రహిమహుల్లాహ్) ఈ వాక్యం యొక్క వివరణలో పది రాత్రుల యొక్క ప్రస్తావన చేసి ఇవి జిల్ హిజ్జా మాసపు మొదటి పది రోజులే అని తెలియజేశారు. ఇబ్నే అబ్బాస్, ఇబ్నే జుబైర్, ముజాహిద్ మరియు ఇతర పండితుల యొక్క అభిప్రాయం కూడా ఇదే.

జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క పది రోజుల శ్రేష్టతకు గల మరో కారణం ఏమిటంటే ఆ దినాలలో చేసేటువంటి ఆచరణ పుణ్యఫలం రీత్యా సంవత్సరంలోని ఇతర రోజులు కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది హజ్రత్ ఇబ్న్ అబ్బాస్ (రదియల్లాహు అన్హు) కథనం ప్రకారం, దైవప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఈ విధంగా ప్రవచించారు:

జిల్ హిజ్జా మాసపు తొలి పదిరోజుల్లో చేయబడిన సత్కార్యాల కన్నా ఇతర దినాల్లో చేసిన సత్కార్యాలేవీ అల్లాహ్ దృష్టిలో అత్యంత ప్రియమైనవి కావు. అది విని సహచరులు సందేహ పడుతూ, “దైవప్రవక్తా! అల్లాహ్ మార్గంలో చేయబడే పోరాటం కూడా (దాని కన్నా ప్రియమైనది) కాదా?” అని అడిగారు. దానికి సమాధానమిస్తూ, “అల్లాహ్ మార్గంలో చేయబడిన పోరాటం కూడా (ప్రియమైనది) కాదు. ఒకవేళ ఎవరయినా ధన ప్రాణాలు సమేతంగా బయలుదేరి వాటిలో ఏదీ తిరిగిరాకపోతే (అంటే దైవమార్గంలో వీరమరణం పొందితే మాత్రం నిశ్చయంగా అతను శ్రేష్ఠుడే)” అని చెప్పారు. (బుఖారీ)

ఇబ్నే రజబ్ (రహిమహుల్లాహ్) ఈ హదీస్ యొక్క సారాంశాన్ని తెలియజేస్తూ ఇలా అంటున్నారు:

నిశ్చయంగా ఇది ఒక గొప్ప హదీస్. ఎందుకంటే ఏదైనా చిన్న ఆచరణ ఘనత కలిగినటువంటి సమయంలో చేయడం మూలంగా ఆ సమయానికి ఉన్నటువంటి ప్రాధాన్యత రీత్యా ఆచరణ యొక్క ఘనత కూడా పెరుగుతుంది, అదే విధంగా జిల్ హిజ్జా  యొక్క మొదటి పది రోజులలో చేసేటువంటి ఆచరణలు ఇతర దినాలలో చేసేటువంటి ఆచరణలు కంటే గొప్పవిగా పేర్కొనడం జరిగింది. అయితే అందులో కేవలం జిహాద్ కు మాత్రమే మినహాయింపు ఇవ్వబడింది అది కూడా ధన మన ప్రాణాలతో బయలుదేరి మళ్లీ తిరిగి రాకపోవడం.

అనగా ఈ హదీస్ ద్వారా వెలువడేటువంటి మరొక విషయం ఏమిటంటే జిల్ హిజ్జా యొక్క మొదటి దినాలలో చదివే నఫిల్ రంజాన్ యొక్క చివరి భాగంలో చదివే నఫీల్ కంటే ఉత్తమమైనవి. అదేవిధంగా జిల్ హిజ్జా యొక్క పది రోజులలో చేయబడే ఫరజ్ లు ఇతర దినాలలో చేయబడే ఫరజ్ ల కంటే గొప్పవి.

జిల్ హిజ్జా యొక్క పది దినాల యొక్క శ్రేష్టతకు గల మరొక కారణం: ఈ పది దినాలలో అరఫా దినము కూడా ఉంది. అల్లాహ్ తఆలా తన ధర్మాన్ని పరిపూర్ణంగావించిన రోజు మరియు ఈ వాక్యం అవతరణ కూడా జరిగింది:

 الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي 
ఈ రోజు మీ కొరకు మీ ధర్మాన్ని పరిపూర్ణం గావించాను. మీ పై నా అనుగ్రహాన్ని పూర్తిచేశాను

జిల్ హిజ్జా యొక్క పది దినాల యొక్క శ్రేష్టతకు గల మరొక కారణం: ఈ పది దినాలలో ఖుర్బాని దినం కూడా ఉంది. ఈ ఈ దినమునే పెద్ద హజ్ అని కూడా అంటారు. ఈ రోజున ఎన్నో ఆరాధనలు ఏకమవుతాయి. ఖుర్బానీ, తవాఫ్ కాబా (ప్రదక్షణ), సఫా, మర్వా కొండల మధ్య పరిగెత్తడం (సయీ చేయడం), శిరోముండనం, జమరాత్ (షైతాన్) కు రాళ్ళు విసరడం.

మహా ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) గారు హదీసులో ఇలా తెలియజేశారు: అల్లాహ్ తఆలా దగ్గర అత్యంత గొప్ప దినము ఖుర్బానీ దినము అనగా (జిల్ హిజ్జా మాసం పదవ దినం). ఆ తరువాత ఖుర్రా దినము, అనగా జిల్ హిజ్జా మాసం పదకొండవ దినము.(అబూ దావూద్). ఇక్కడ ఖుర్బానీ దినాన్ని ఖుర్రా దినముగా పేర్కొనడం జరిగింది దీనికి గల కారణం ఏమిటంటే ఆ రోజున హాజీలు మినా ప్రదేశంలో  ఆగి ఉంటారు.

1. అతి ఎక్కువగా అల్హందులిల్లాహ్, లా ఇలాహ ఇల్లల్లాహ్, అల్లాహు అక్బర్ అని స్మరిస్తూ ఉండాలి అబ్దుల్లా బిన్ ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) కథనం ప్రకారం ప్రవక్త ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఇలా తెలియచేశారు: “అల్లాహ్ వద్ద ఈ పదిరోజుల్లో చేయబడిన సత్కార్యాల కన్నా ఇతర దినాల్లో చేసిన సత్కార్యాలేవీ అత్యంత ప్రియమైనవి కావు, కనుక ఈ పది రోజుల్లో లా ఇలాహ ఇల్లల్లాహ్ అల్లాహు అక్బర్ అల్హందులిల్లాహ్ ను ఎక్కువగా స్మరిస్తూ ఉండండి” (అహ్మద్)

బుఖారి (రహిమహుల్లాహ్) వారు ఇలా అన్నారు: ఇబ్నే ఉమర్ మరియు అబూ హురైరా వారు ఈ పది దినాలలో బజారులోకి వెళ్లి అతి బిగ్గరగా తక్బీర్ పలికేవారు అది చూసి అక్కడ ఉన్న వారందరూ కూడా వారితో పాటు తక్బీర్ పలికే వారు (బుఖారి)

తక్బీర్ ఇలా పలకాలి:
(అల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్, లా ఇలాహ ఇల్లల్లాహ్,  అల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్, వలిల్లాహిల్ హమ్ద్)

కాబట్టి ఈ పది దినములలో అతి ఎక్కువగా అల్లాహ్ ని స్మరించడం ఉన్నతమైన ఆచరణగా తెలుపబడింది. ఇళ్లల్లో బజారుల్లో అల్లాహ్ స్మరణకు అనుమతించబడిన ప్రతి చోట ఈ విధంగా అల్లాహ్ ను స్మరించడం ఉత్తమం. దీని ద్వారా అల్లాహ్ యొక్క మహిమ ఆయన ఎంత గొప్పవాడో ప్రదర్శించబడుతుంది. మరియు వీటిని పఠించేటప్పుడు పురుషులు ఒకేసారి బిగ్గరగా పటించాలి. స్త్రీ ఎవరైనా ఉంటే ఆమె నెమ్మదిగా తక్బీర్ పట్టించాలి.

నేటి కాలంలో తక్బీర్ విధానాన్ని పూర్తిగా విడిచిపెట్టారు. చాలా కొద్ది మంది మాత్రమే దీనిపై ఆచరిస్తున్నారు కాబట్టి ఈ సున్నత్‌ను పునరుద్ధరించడానికి మరియు అజాగ్రత్తగా ఉన్నవారిని అప్రమత్తం చేయడానికి, తక్బీర్‌ను ఇతరులకు వినిపించేలా బిగ్గరగా చదవాలి. ప్రతి వ్యక్తి వ్యక్తిగతంగా తక్బీర్ చదవాలి, సమిష్టిగా తక్బీర్ పఠించడానికి ధర్మంలో అనుమతి లేదు. ఇది ధర్మానికి విరుద్ధమైన చర్య.

2. జిల్ హిజ్జా మొదటి పది దినాలలో చేయవలసిన మరొక పని: ఉపవాసాలు పాటించడం. కాబట్టి ఈనెలలో తొమ్మిది రోజులు ఉపవాసాలు పాటించడం అభిలషణీయంగా పరిగణించబడింది. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  గారు కూడా జిల్ హిజ్జా యొక్క తొమ్మిది దినాలు ఉపవాసం పాటించేవారు.

హునైదా బిన్ ఖాలిద్ తన భార్య తో ఉల్లేఖిస్తున్నారు మరియు ఆమె ప్రవక్త గారి కొందరి సతీమణులతో ఉల్లేఖించారు: మహా ప్రవక్త సల్లలాహు అలైహి వసల్లం వారు జిల్  హిజ్జా మాసం యొక్క తొమ్మిది ఉపవాసాలు, ఆషురా ఉపవాసం, మరియు ప్రతి నెల మూడు ఉపవాసాలు, సోమ మరియు గురువారం ఉపవాసాలను పాటించేవారు. (అబూ దావూద్)

అబూ ఉమామ అల్ బాహిలి (రదియల్లాహు అన్హు) గారు ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  గారిని ఈ విధంగా ప్రశ్నించారు: ఓ మహా ప్రవక్తా! అల్లాహ్ నాకు లాభం చేకూర్చడానికి ఏదైనా ఆచరణ గురించి తెలియజేయండి. అప్పుడు ప్రవక్త వారు ఇలా సమాధానం ఇచ్చారు; “నువ్వు ఉపవాసం పాటించు ఎందుకంటే దానికి తగిన ఆచరణ మరొకటి లేదు“. (నసాయి)

3. ఈ పది దినములలో చేసేటువంటి ఆచరణలలో మరొకటి: అరఫా ఉపవాసం పాటించాలి. దీని ఆధారం ప్రవక్త ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  గారిని అరఫా నాటి ఉపవాసం గురించి విచారించడం జరిగింది. అందుకాయన సమాధానమిస్తూ “అది క్రితం యేడు మరియు వచ్చే యేటి పాపాలన్నింటినీ తుడిచి పెట్టేస్తుంది” అని వివరించారు. (ముస్లిం)

4. ఈ పది రోజులలో చేసే మరో ఆచరణ  (ఈద్ నమాజ్) ప్రార్థన కూడా ఇది ప్రసిద్ధి చెందినది.

5. ఈ పది రోజులలో చేసేటువంటి మరో ఆచరణ: ఖుర్బానీ ఇవ్వడం. ఇది స్తోమత కలిగినటువంటి వారిపై తప్పనిసరి అవుతుంది. పండుగ రోజున ఖుర్బానీ ఇవ్వడం “తష్ రీఖ్”  దినాలలో ఖుర్బానీ ఇవ్వడం కంటే ఉత్తమం, ఎందుకంటే పండుగ రోజు పది రోజులలో చివరి రోజు, మరియు ఈ పది రోజులు అన్నింటికంటే ఉత్తమమైన రోజు మరియు “తష్ రీఖ్”  దినాలు ఈ పది రోజులలో చేర్చబడలేదు. కనుక పండుగ రోజు ఖుర్బానీ ఇవ్వడం సదాచరణలో త్వరపడడాన్ని సూచిస్తుంది. (తస్హీలుల్ ఫిఖ్హ్ )

6. జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క మొదటి పది రోజులలో చేయవలసిన మరొక ఆచరణ: హజ్ మరియు ఉమ్రా చేయడం.

ఇవి ఈ పది రోజులలో చేసేటువంటి అత్యుత్తమ  కార్యాలు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  గారు చూపించినటువంటి విధానం ప్రకారం హజ్ నెరవేర్చాలి మరియు అందులో వారించబడినటువంటి విషయాలకు దూరంగా ఉండాలి. అనగా అపసవ్యమైన చేష్టలకు, వ్యర్థ విషయాలకు, పోట్లాటలకు దూరంగా ఉంటే ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  గారు చేసినటువంటి వాగ్దానం ప్రకారం పుణ్యఫలం ప్రాప్తం అవుతుంది. అనగా ఆమోదముద్ర పడిన హజ్  ప్రతిఫలం స్వర్గము. (బుఖారి,ముస్లిం)

ఓ అల్లాహ్ దాసులారా! ఇవి ఆరు ఆచరణలు జిల్ హిజ్జా మాసం మొదటి పది దినములలో చేయవలసిన పది ఆచరణలు. ఈ ఆరాధనలు సంవత్సరం మొత్తంలో కంటే ఈ పది రోజులకు మాత్రమే ప్రత్యేకించబడ్డాయి. అందుకే ఈ పది రోజులు ఔన్నత్యం రీత్యా ప్రాధాన్యతను కలిగి ఉన్నాయి. మరియు మూల ఆరాధనలు అన్నీ కూడా ఇందులో మమేకమయ్యాయి ఉదాహరణకు నమాజ్, రోజా, సదఖా మరియు హజ్.

ఆశ్చర్యకరమైనటువంటి విషయం ఏమిటంటే ప్రజలు రంజాన్ యొక్క చివరి భాగంలో అతి ఎక్కువగా కార్యాచరణను మరియు ఆరాధన లో పాల్గొంటారు. కానీ వాస్తవంగా జిల్ హిజ్జ మాసం యొక్క మొదటి పది దినాలు వాటికంటే ఎంతో ప్రాధాన్యత గలవి కనుక అంతకంటే ఎక్కువ ఉత్సాహంతో ఈ దినాలలో ఆరాధన చేయాలి.

తాబయీ లలో గొప్ప వ్యక్తి అయిన సయీద్ బిన్ జుబైర్ (రహిమహుల్లాహ్) జిల్ హిజ్జా యొక్క పది రోజులు వచ్చినప్పుడు,వారు తమ ప్రాణాలను పణంగా పెట్టేంత వరకు తీవ్ర ప్రయత్నంతో మరియు అంకితభావంతో ఆరాధన చేసేవారు. (ఫత్ హుల్ బారి)

మరియు ఆయన ఈ విధంగా వ్యాఖ్యానించారు: జిల్ హిజ్జా యొక్క రాత్రులలో దీపాన్ని సైతం ఆర్పకండి. అనగా అతి ఎక్కువగా ఆ రాత్రిల్లో ఖురాన్ పారాయణం మరియు తహజ్జుద్ చదువుతూ ఉండండి.

కాబట్టి! మనం ఈ రోజుల్లో అల్లాహ్‌ యొక్క సహాయం కోరుతూ ఉండాలి మరియు అనేక మంచి పనులు చేస్తూ ఉండాలి. ఆచరించడంలో ఒకరినొకరు అధిగమించడానికి ప్రయత్నించాలి. మరియు సర్వశక్తిమంతుడైన అల్లాహ్ నుండి ఈ ఆచరణల ప్రతిఫలం  ఆశించాలి. ఎందుకంటే ఈ రోజు ఆచరించే అవకాశం ఉంది రేపు లెక్క తీసుకోబడే రోజు(తీర్పు దినం) అక్కడ మనకు ఆచరించడానికి అవకాశం లభించదు.

అల్లాహ్ ఖుర్ఆన్  యొక్క శుభాలను మన జీవితాలలో వర్షింప చేయుగాక. ఆయన వివేకం తో కూడిన సూచనల ద్వారా హితబోధ పొందే భాగ్యం ప్రసాదించుగాక. అల్లాహ్ మనందరిని క్షమించుగాక. మీరు కూడా అల్లాహ్ ను క్షమాపణ వేడుకోండి. నిశ్చయంగా ఆయన (తౌబా) పశ్చాత్తాపం చెందే వారిని తప్పక  మన్నిస్తాడు.   

స్తోత్రం మరియు దరూద్ తరువాత

ఓ విశ్వాసులారా! జిల్ హిజ్జా యొక్క పది రోజులు రంజాన్ చివరి పది రోజుల కంటే  గొప్పవని తెలుసుకోవాలి. మరియు ఈ రోజుల్లో ఎంతో శ్రమతో మరియు అంకితభావంతో ఆరాధన చేయాలి.

ఇబ్నే కసీర్ (రహిమహుల్లాహ్) ఈ విధంగా వ్రాశారు: ఈ పది రోజులు అన్ని రోజుల్లో కెల్లా హదీసుల్లో వీటి ఘనత గురించి తెలుపబడింది. మరియు చాలామంది ధార్మిక పండితులు కూడా ఈ రోజులను రంజాన్ యొక్క చివరి భాగంపై ప్రాధాన్యతను ఇచ్చారు. ఎందుకంటే రమజాన్ చివరి భాగంలో ఉన్న ఆరాధనలే ఈ దినాల్లో కూడా ఆచరించబడతాయి. నమాజ్, రోజా, సదఖా మొదలైనవి. కానీ జిల్ హిజ్జా పది దినాలకు గల ప్రత్యేకత ఏమిటంటే అందులో హజ్ ఆరాధన ఉంది.

మరొక వాక్యంలో ఇలా ఉంది: రమజాన్ యొక్క చివరి పది రోజులు ఘనత కలిగినటువంటివి ఎందుకంటే అందులో లైలతుల్ ఖాదర్ రాత్రి ఉంది అది 1000 నెలల కంటే ఉన్నతమైనది.

మరొక వర్గం వారు మధ్యస్తంగా ఇలా తెలియజేశారు: జిల్ హిజ్జా యొక్క మొదటి పది దినములు మరియు రంజాన్ యొక్క చివరి పది రాత్రులు ఎంతో ఘనత కలిగినటువంటివి. (అల్లాహ్ కు బాగా తెలుసు)

మరియు మీరు తెలుసుకోండి! అల్లాహ్ మిమ్మల్ని కరుణించుగాక! ఖుర్బానీ ఇచ్చేటువంటి వ్యక్తి వెంట్రుకలను గోళ్లను తీయడం నుండి వారించబడింది. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  వారు ఈ విధంగా తెలియజేశారు: మీరు జిల్ హిజ్జా మాసం నెలవంకను చూడగానే ఖుర్బానీ యొక్క సంకల్పం గనుక ఉంటే మీరు మీ వెంట్రుకలను మరియు గోళ్ళ ను తీయకండి. (ముస్లిం).

మరొక హదీసులో ఇలా ఉంది: ఎవరైతే ఖుర్బానీ యొక్క సంకల్పం చేశారో వారు జిల్ హిజ్జ మాసం ప్రారంభం అవగానే  వెంట్రుకలను మరియు చర్మాన్ని కత్తిరించరాడు. (ముస్లిం)

ఓ ముస్లిం లారా! ఇస్లాం యొక్క ధర్మశాస్త్రం యొక్క ప్రత్యేకత ఏమిటంటే ప్రజలకు ఇబ్బంది కలిగించే వాటిని దూరం చేస్తుంది. కనుక ఏ వ్యక్తి అయినా వెంట్రుకలు గోళ్లు మరియు చర్మాన్ని తీసేటువంటి అవసరం వస్తే తీసేయవచ్చు ఇబ్నే ఉసైమీన్ (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా అన్నారు: ఎవరికైనా వెంట్రుకలు గోళ్ళు మరియు చర్మం కత్తిరించేటువంటి అవసరం వస్తే వాళ్లు వాటిని తీయొచ్చు.  ఉదాహరణకు; ఏదైనా గాయం కారణంగా వెంట్రుకలు తీయాల్సి వచ్చింది లేక గోరు ఊడిపోయింది లేక చర్మం తెగి వేలాడుతూ ఉంది ఆ సందర్భంలో కత్తిరించవచ్చు, అయితే ఇందులో వారిపై ఎటువంటి తప్పు ఉండదు.

ఓ ముస్లిం లారా! అదేవిధంగా ఒక హజీ ఖుర్బానీ చేసే సంకల్పం చేయగానే అతను కూడా ఇదే ఆజ్ఞ పరిధిలోకి వస్తాడు. ఉమ్రా పూర్తి చేసే వరకు వెంట్రుకలు చర్మం కత్తిరించరాదు ఒకవేళ ఉమ్రా పూర్తి చేస్తే అతను తన వెంట్రుకలు తప్పక తీయాలి (అతను ఖుర్బానీ ఇచ్చే సంకల్పం చేసుకున్నప్పటికీ) ఎందుకంటే ఉమ్రా తర్వాత వెంట్రుకలు తీయడం ఆరాధనలో భాగం. ఇది ఇబ్నే బాజ్ మరియు ఇబ్నే ఉసైమీన్ వారి మాట.

మరియు ఇది కూడా తెలుసుకోండి. అల్లాహ్ ఆయనపై తన కారుణ్యాన్ని కురిపించు గాక! అల్లాహ్ మీకు ఒక గొప్ప విషయం గురించి తెలియచేశాడు అల్లాహ్ ఈ విధంగా ఆజ్ఞాపించాడు.

(إن اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تسليما)

(నిశ్చయంగా అల్లాహ్, ఆయన దూతలు కూడా దైవప్రవక్తపై కారుణ్యాన్ని పంపిస్తున్నారు. ఓ విశ్వాసులారా! మీరు కూడా అతనిపై దరూద్‌ పంపండి. అత్యధికంగా అతనికి ‘సలాములు’ పంపుతూ ఉండండి.)

ఓ అల్లాహ్! నీ దాసుడు మరియు నీ ప్రవక్త అయిన ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) పై నీ కారుణ్యాన్ని అవతరింపచేయి. ఆయన ఖలీఫాలు, తాబయీనులను పూర్తి చిత్తశుద్ది తో అనుసరించే వారిని ఇష్టపడు ప్రేమించు.

ఓ అల్లాహ్! ఇస్లాం ముస్లింలకు గౌరవ మర్యాదలు ప్రసాదించు. షిర్క్ ,ముష్రిక్ లను అవమాన బరుచు. నీవు నీ ధర్మం అయిన ఇస్లాం కు శత్రువులు ఎవరైతే ఉన్నారో వారిని సర్వ నాశనం చేయి. మరియు ఏకేశ్వరోపశకులకు నీ సహాయాన్ని అందించు.

ఓ అల్లాహ్! మా దేశాలలో భద్రత ను ప్రసాదించు మా నేతల వ్యవహారాన్ని సరిదిద్దు,సన్మార్గం చూపే మరియు సన్మార్గము పై నడిచే వారీగా చేయి.

ఓ అల్లాహ్! మాకు జిల్ హిజ్జా మాసం యొక్క పది దినాలను ప్రసాదించు. మరియు వాటిలో ఉపవాసం పాటించి నీ కొరకు తహజ్జుద్ నమాజ్ చదివే భాగ్యాన్ని ప్రసాదించు!

ఓ అల్లాహ్! మా పరిపాలకులకు నీ గ్రంధానికి కట్టుబడి ఆజ్ఞాపాలన చేసే భాగ్యాన్ని ప్రసాదించు.    

ఓ అల్లాహ్! మాకు ఈ ప్రపంచంలో పుణ్యాన్ని పరలోకం లో సాఫల్యాన్ని ప్రసాదించు, నరక శిక్షల నుండి మమ్ములను కాపాడు.  

ఓ అల్లాహ్! మేము నీతో స్వర్గం గురించి ప్రాధేయ పడుతున్నాము మరియు ఆ స్వర్గం లోకి ప్రవేశించేటువంటి ఆచరణని మాకు ప్రసాదించమని వేడుకుంటున్నాము.  మరియు ఆ నరకం నుండి నీ శరణు వేడుకుంటున్నాము. మరియు  నరకానికి దగ్గర చేసేటువంటి ప్రతి పని నుండి  నీ శరణు కోరుకుంటున్నాము.

سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِين

ఖతీబ్: మాజిద్ బిన్ సూలైమాన్ అర్రస్సీ, జుబైల్, సౌదీ ఆరేబియ
అనువాదం: అబ్దుల్లాహ్ జామిఈ
ఇస్లామీయ జుమా ప్రసంగాలు’ అనే పుస్తకం నుండి – రచన: మాజిద్ బిన్ సులైమాన్ అర్రస్సీ

సారా (అలైహస్సలాం), హాజిర (అలైహస్సలాం) జీవిత సంఘటనల నుండి నేర్చుకోదగ్గ పాఠాలు [వీడియో]

బిస్మిల్లాహ్
సారా (అలైహస్సలాం), హాజిర (అలైహస్సలాం) జీవిత సంఘటనల నుండి నేర్చుకోదగ్గ పాఠాలు- వక్త: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్)

[65 నిముషాలు]
వక్త: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్)

ప్రవక్త ﷺ గారి పవిత్ర భార్యలు & కూతుర్లు – యూట్యూబ్ ప్లే లిస్ట్ (Youtube Play List)
https://www.youtube.com/playlist?list=PLw5IiDSnUeV3xXwwAsskOZEOa303Y2l-f

హజ్, ఉమ్రా – మెయిన్ పేజీ
https://teluguislam.net/five-pillars/umrah-hajj-telugu-islam/

జుల్ హిజ్జ, ఉమ్రా, హజ్జ్, బక్రీద్యూట్యూబ్ ప్లే లిస్ట్
https://www.youtube.com/playlist?list=PLw5IiDSnUeV3__K6T_yH5Pl8xzP3FBHqf

ఈదుల్ అద్-హా (బక్రీద్) ఖుత్బా – ఈద్గా గోదావరిఖని 2019 [వీడియో]

బిస్మిల్లాహ్
ఈదుల్ అద్-హా (బక్రీద్) ఖుత్బా – వక్త: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్)

[8 నిముషాలు]
వక్త: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్)

హజ్, ఉమ్రా – మెయిన్ పేజీ
https://teluguislam.net/five-pillars/umrah-hajj-telugu-islam/

జుల్ హిజ్జ, ఉమ్రా, హజ్జ్, బక్రీద్యూట్యూబ్ ప్లే లిస్ట్
https://www.youtube.com/playlist?list=PLw5IiDSnUeV3__K6T_yH5Pl8xzP3FBHqf

జంతువు జిబహ్ చేసిన తరువాత ఆ వ్యక్తి తన తలవెంట్రుకలు తీయడం గురించిన ఆదేశం [ఆడియో]

బిస్మిల్లాహ్

[5:40 నిముషాలు]
వక్త: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్)
ఫారెనర్స్ ఇస్లామిక్ గైడెన్స్ ఆఫీసు, జుల్ఫీ, సౌదీ అరేబియా

జంతువు జిబాహ్ చేసిన తరువాత తలవెంట్రుకలు తీయడం తప్పనిసరా! దీని గురించి ఆదేశం ఏమిటి!?

జిబాహ్ చేసిన వ్యక్తి తన తల వెంట్రుకలు తీయించుకోవటం ముస్తహబ్! కాని వాజిబ్ కాదు.

ఇబ్నె ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) వారి రెండు హదీసులలో దీని గురించి తెలియజేయడం జరిగింది. అలాగే ధర్మపండితుల సూచనలను, అబిప్రాయాలను కూడా తెలుసుకుందాం;

حَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، «أَنَّهُ ضَحَّى بِالْمَدِينَةِ، وَحَلَقَ رَأْسَهُ»

مصنف ابن أبي شيبة 3/247، 13890

ఇబ్నె ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) ఉల్లేఖనం: “ఆయన మదీనాలో ఖుర్బానీ ఇచ్చారు, మరియు ఆ తరువాత తల వెంట్రుకలు(గుండు) చేయించుకున్నారు.”

(ముసన్నఫ్ ఇబ్నె అబి షైబా 13890# సనద్ సహీ)

మరో హదీసు ఇలా ఉంది:

حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ نَافِعٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ «ضَحَّى مَرَّةً بِالْمَدِينَةِ» – قَالَ نَافِعٌ «فَأَمَرَنِي أَنْ أَشْتَرِيَ لَهُ كَبْشًا فَحِيلًا أَقْرَنَ، ثُمَّ أَذْبَحَهُ يَوْمَ الْأَضْحَى فِي مُصَلَّى النَّاسِ» قَالَ نَافِعٌ: فَفَعَلْتُ. ثُمَّ حُمِلَ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ «فَحَلَقَ رَأْسَهُ حِينَ ذُبِحَ الْكَبْشُ، وَكَانَ مَرِيضًا لَمْ يَشْهَدِ الْعِيدَ مَعَ النَّاسِ»، قَالَ نَافِعٌ وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ يَقُولُ: «لَيْسَ حِلَاقُ الرَّأْسِ بِوَاجِبٍ عَلَى مَنْ ضَحَّى»، وَقَدْ فَعَلَهُ ابْنُ عُمَرَ
موطأ مالك 23/3، 1033

నాఫే (రహిమహుల్లాహ్) వారి కథనం: ఒక సారి అబ్దుల్లా ఇబ్నె ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) వారు మదీనాలో ఖుర్బానీ ఇవ్వాలనుకున్నారు. అయితే తన కోసం ఒక అద్భుతమైన కొమ్ము గల గొర్రెలను కొనమని, మరియు ప్రజలు ప్రార్థన చేసిన ప్రదేశంలో ఈద్ రోజున దాన్ని జిబాహ్ చేయమని చెప్పారు. నేను అలాగే చేసాను, జిబాహ్ చేసిన వెంటనే దానిని అబ్దుల్లా ఇబ్నె ఉమర్ వద్దకు తీసుకువెళ్ళాను, వారు తమ తల వెంట్రుకలు(గుండు) గీయించుకున్నారు. ఆయన అనారోగ్యంతో ఉండడం కారణంగా, ప్రజలతో కలిసి ఈద్ ప్రార్థనలకు హాజరు కాలేదు.ఆ తరువాత అబ్దుల్లా ఇబ్నె ఉమర్ వారు ఇలా అన్నారు:

జంతువును బలి (ఖుర్బాని) ఇచ్చేవారికి తల గొరుగుట తప్పనిసరి కాదు. ఇది కేవలం ఇబ్నె ఉమర్ (అనగా నేను) చేసాను.”

(ముఅత్త ఇమామ్ మాలిక్ 1033#సనద్ సహీ)

అయితే కొందరూ ధర్మ పండితులు చెప్పారు; ఇబ్నె ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) వారు చేసిన ఈ పనికి, సహాబాలలో ఎవరూ కూడా విభేధించేవారు కారు.

ఇమామ్ అహ్మద్ బిన్ హంబల్(రహిమహుల్లాహ్) ఆయన శిష్యులలోని వారు ఇలా చెబుతున్నారు; జిబాహ్ చేసిన వ్యక్తి గుండు గీయించడం ముస్తహబ్. అంటే తప్పనిసరి కాదు. అబిలషణీయం. ఎందుకంటే వారు కూడా ఇబ్నె ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) వారి దలీల్ ఆధారంగానే చెప్పారు.

అయితే హంబలీలలో గొప్ప పండితులు, అలాగే మాలికీలలో గొప్ప పండితులు ఇబ్నుల్ అరబీ మాలికి, హంబలీలలో అలాఉద్దీన్ ముర్దావి. అలాగే ఇమామ్ ఇబ్ను తైమియా(రహిమహుముల్లాహ్) మరియు ఇబ్ను ముఫ్లిహ్ అల్ హంబలి… ఇంక ఎంతో మంది ధర్మపండితులు యొక్క అభిప్రాయం కూడా ఇదే.

అలాగే షాఫయియాలో ముహద్దీస్ సిరాజుద్దీన్ ఇబ్ను ముల్కిన్ (రహిమహుల్లాహ్), ఇంకా దీనికి సంబంధించి ఎందరో ధర్మపండితుల అబిప్రాయం ఖుర్బాని చేసిన తరువాత తల వెంట్రుకలు తీయడం అబిలషణీయం అంటే ముస్తహబ్, వాజీబ్ కాదు.

హనీఫీయాలో ఇమామ్ అబూ హనిఫా(రహిమహుల్లాహ్) యెుక్క గొప్ప శిష్యులైన ముహమ్మద్ బిన్ హసన్. ముఅత్తా లోని ఇబ్నె ఉమర్ గారి హదీసు ప్రస్తావన తెచ్చి… ఇలా అన్నారు: ఎవరైతే హజ్ లో లేరో వారు తలవెంట్రుకలు తీయించుకోవటం వాజిబ్ కాదు. తప్పని సరిగా లేదు.

ఇదే అబూ హనీఫా వారి యొక్క మాట మరియు మా హనఫీయాలో సర్వసామాన్యంగా ఫుఖహాల యొక్క మాట.

అల్లాహ్ మనందరికీ సధ్బుధ్ధిని మరియు సంపూర్ణ ఇస్లామ్ జ్ఞానాన్ని మరియు దాని మీద జీవించే భాగ్యాన్ని ప్రసాదించుగాక. ఆమీన్.