అహ్లుస్-సున్నహ్ వల్ జమాహ్ యొక్క అఖీదా మరియు విధానంలో

TeluguIslam.net

తెలుగుఇస్లాం.నెట్ * తెలుగులో ఇస్లాం జ్ఞాన సంపద *

Tag: 40 Hadith Nawawi

హదీసు 6 : దైవభీతి మరియు చిత్తశుద్ధి | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم يَقُولُ: “إنَّ الْحَلَالَ بَيِّنٌ، وَإِنَّ الْحَرَامَ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمَا أُمُورٌ مُشْتَبِهَاتٌ لَا يَعْلَمُهُنَّ كَثِيرٌ مِنْ النَّاسِ، فَمَنْ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ فَقْد اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِي الْحَرَامِ، كَالرَّاعِي يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى يُوشِكُ أَنْ يَرْتَعَ فِيهِ، أَلَا وَإِنَّ لِكُلِّ مَلِكٍ حِمًى، أَلَا وَإِنَّ حِمَى اللَّهِ مَحَارِمُهُ، أَلَا وَإِنَّ فِي الْجَسَدِ مُضْغَةً إذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلَا وَهِيَ الْقَلْبُ

[رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ]، [وَمُسْلِمٌ] 

అనువాదం 

నోమాన్ బిన్ బషీర్ (రదియల్లాహు అన్హుమా) కథనం: దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) చెబుతుండగా నేను విన్నాను: 

“నిశ్చయముగా ‘హలాల్’ (ధర్మ సమ్మతమైన) విషయాలు స్పష్టంగా తెలుపబడ్డాయి, ‘హరామ్’ (నిషేధిత) విషయాలు కూడా స్పష్టంగా తెలుపబడ్డాయి. అయితే ఆ రెండింటి మధ్య కొన్ని అస్పష్ట విషయాలు ఉన్నాయి. వాటి గురించి చాలా మంది ఎరుగరు. అయితే ఎవరైతే అస్పష్ట విషయాలకు దూరంగా ఉంటారో, వారు తమ ధర్మాన్ని, గౌరవాన్ని కాపాడుకున్న వారవుతారు. మరి ఎవరైతే అస్పష్ట విషయాల్లో పడిపోతారో వారు ‘హరాం’ నిషిద్ధ విషయాల్లో పడిపోతారు. పశువుల్ని మేపుకుంటున్న కాపరిలా, అతను గరిక గట్టుపై పశువుల్ని మేపు కుంటుంటాడు. అతని పశువులు ప్రక్కనున్న పొలములోకి చొరబడే అవకాశం అతి దగ్గరలోనే వుంది. గుర్తుంచుకోండి! నిశ్చయంగా ప్రతి రాజుకి కాపాడుకునే సరిహద్దులుంటాయి. గుర్తుంచుకోండి! మరి నిశ్చయంగా అల్లాహ్ (సామ్రాజ్య) సరిహద్దులంటే ఆయన నిషేధించి (హరాం చేసి)న విషయాలే. వినండి.! నిశ్చయంగా మానవ శరీరంలో ఒక మాంసపు ముద్ద ఉంది. అది క్షేమముగా వుంటే మొత్తం శరీరం క్షేమముగా వుంటుంది. ఒక వేళ అది చెడిపోతే మొత్తం మానవ శరీరమే చెడిపోతుంది. బాగా గుర్తుంచుకోండి! ఆ మాంసపు ముద్దే మానవ హృదయం”. 

పుస్తక సూచనలు

సహీహ్ బుఖారీ – 52, సహీహ్ ముస్లిం-1599.
తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ 1 పేజి 780, హ588. 
(సహీహ్ బుఖారీ, విశ్వాస ప్రకరణం. సహీహ్ ముస్లిం, లావాదేవీల ప్రకరణం) 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. ‘షరీఅత్’లో హలాల్ (సమ్మత), మరియు హరామ్ (అసమ్మత) విషయాలను వివరించబడింది. ఇక అస్పష్టమైన అంశాలు కొన్ని వున్నాయి, వాటి గురించి లోతైన అవగాహన కొందరికే ఉంటుంది. 

2. ప్రవక్త వారి ఉన్నతమైన బోధనా ఉదాహరణలతో కూడి ఉన్నది. 

3. బుద్ధి (ఆలోచన) అనేది హృదయంలో వుంటుంది. ప్రవక్త వారి అదేశం: వినండి.! నిశ్చయంగా మానవ శరీరంలో ఒక మాంసపు ముద్ద ఉంది. అది బాగుంటే మొత్తం శరీరం బాగుంటుంది. ఒకవేళ అది చెడిపోతే మొత్తం మానవ శరీరమే చెడిపోతుంది. బాగా గుర్తుంచుకోండి! అదే మానవ హృదయం”. 

4. అలజడి గాని, దిద్దుబాటు గాని, హృదయం చుట్టూ తిరుగుతుంటుంది. అందుకనే ప్రతి చక్కబెట్టే విషయంతో హృదయాన్ని చక్కబెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తూవుండాలి. 

5 అన్ని అవయవాల కంటే హృదయం ఉన్నతమైనది. 

6. బాహ్య విషయాల్లో అలజడి అంతర విషయాల్లోని అలజడిని దృవీకరిస్తూంది. “వినండి.! నిశ్చయంగా మానవ శరీరంలో ఒక మాంసపు ముద్ద ఉంది. అది క్షేమముగా వుంటే మొత్తం శరీరం క్షేమముగా వుంటుంది. ఒకవేళ అది చెడిపోతే మొత్తం మానవ శరీరమే చెడిపోతుంది. బాగా గుర్తుంచుకోండి! అదే మానవ హృదయం”. 

7. అస్పష్ఠ విషయాల్లో పడకుండా జాగ్రత్త వహించాలి. ఎందుకంటే స్పష్టమైన (హరాం) విషయాలకు గురికాకుండ ఉండటానికి. 

8. ధార్మిక విషయాలను మరియు మానవాళికి సౌలభ్యం చేకూర్చె వాటిని కాపాడాలి. 

9. అనుమానాలు రేకెత్తించే విషయాలకు దూరంగా వుండాలి. 

10. ఎవరైతే అస్పష్ఠ విషయాలలో జాగ్రత్త వహించరో వారు తమకు తాము వాటితో మిళితం చేసుకుంటారు లేక హరాం (నిషేధిత) విషయాలకు లోనవుతారు. 

11. హరాం (నిషేధిత) విషయాల వైపుకు ప్రేరేపించే వాటికి అడ్డుకట్ట. ప్రవక్త ( సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాక్యం: “గుర్తుంచుకోండి! నిశ్చయంగా ప్రతి రాజుకి ఒక కాపాడుకునే కంచె ఉంటుంది. గుర్తుంచుకోండి! మరి నిశ్చయంగా అల్లాహ్ (సామ్రాజ్య) సరిహద్దులంటే ఆయన నిషేధించి (హరాం చేసి)న విషయాలే”. 

12. మంచి వృత్తిని ఎన్నుకోవడంలో హృదయము యొక్క దిద్దుబాటు వుంటుంది. 

13. ధార్మిక జ్ఞానములో స్పష్టత సాధించాలని ప్రోత్సహించబడింది. 

14. ‘ముర్జియా’ (ఒక వర్గం పేరు) యొక్క విశ్వాస’ భావనలను ఖండించబడింది. వారి భావన: “ఈమాన్ ఉంటే పాపాలు (దుష్కార్యాలు) నష్టపర్చలేవు”. 

హదీసు ఉల్లేఖులు 

హజ్రత్ అబూ అబ్దుల్లాహ్ నౌమాన్ బిన్ బషీర్ (రజియల్లాహు అన్హు): 

నౌమాన్ బిన్ బషీర్ బిన్ సఅలబ బిన్ సఅద్ బిన్ ఖల్లాస్, అల్ అన్సారి, అల్ ఖజ్ రజి  పేరు. ‘కున్నియత్’ ‘అబూ అబ్దుల్లాహ్ ‘. వీరి తల్లి దండ్రులు ఇద్దరు సహాబీలుగా పేరుగావించినవారు. ‘హిజ్రత్’ యొక్క 14వ మాసములో జన్మించారు, మదీన అన్సారుల్లో వున్నందున అన్సారి మరియు మదనిగా పిలవబడ్డారు. ‘షామ్’ లో నివాసము ఏర్పర్చుకున్నారు. ‘ముఆవియహ్’ తరపున తొలుత ‘కూఫా’ తరువాత ‘హిమ్స్’ ప్రాంతాల యొక్క అధికారి, మరియు గవర్నరుగా నిర్ణయించబడ్డారు. 64వ హి.శ. లో ‘రాహిత్’ నాడు ‘ఖాలిద్ బిన్ ఖలీ, కలాయి’ చేతుల్లో ‘షహీద్’ (అమరగతులు) అయ్యారు. హదీసు గ్రంథాల్లో వారి ఉల్లేఖనాల సంఖ్య 114గా చెప్పబడుతుంది. 

(రి.సా. ఉర్దు – 1, పేజి:232) 

–

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం (మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

హదీసు 5: ‘బిద్అత్’ యొక్క నిరాకరణ | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

عَنْ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ أُمِّ عَبْدِ اللَّهِ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم : مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ [رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ] ،[وَمُسْلِمٌ] وَفِي رِوَايَةٍ لِمُسْلِمٍ: مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ

అనువాదం 

విశ్వాసుల మాతృమూర్తి ఆయిషా ( రదియల్లాహు అన్హా) ఉల్లేఖిస్తున్నారు: దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) సెలవిచ్చారు: 

“ఎవరైతే మా ఈ ధర్మములో లేనటువంటి (విషయాలను) ఆరంభిస్తారో అవి తిరస్కరించబడతాయి (అవి అంగీకరించబడవు).”

సహీహ్ ముస్లిం ఉల్లేఖనంలో ఇలా పేర్కొనబడింది: 

“ఎవరైనా ఏదైన ఆచరణ చేస్తే, ఆఆచరణ పట్ల మా ఆజ్ఞా ఏమి లేనట్లైతే అది తిరస్కరించబడుతుంది (అంగీకరించబడదు).”

పుస్తక సూచనలు

సహీహ్ బుఖారీ-2697, సహీహ్ ముస్లిం-1718. 
తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ 1 – పేజి 273, హ170. 
(సహీహ్ బుఖారి – ఒడంబడికల ప్రకరణం. సహీహ్ ముస్లిం – వ్యాజ్యాల ప్రకరణం). 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. అన్ని రకాల ‘బిద్అత్’ లు ధూత్కరించబడుతాయి. చేసేవాడి ఉద్దేశము మంచిదైన సరే. దీనికి ఆధారం: ‘ఎవరైతే మా ఈ ధర్మములో లేనటువంటి విషయాలను) ఆరంభిస్తారో అవి తిరస్కరించ బడతాయి’. 

2. ‘బిద్అత్ ‘కి పాల్పడే వారికి దూరంగా వుండాలి. 

3. ధార్మిక పరమైన కార్యాలకు విరుద్ధమైనవి అంగీకరించబడవు. ప్రవక్త వాక్యము ప్రకారం: ఎవరైనా ఏదైన ఆచరణ చేస్తే, ఆ ఆచరణ పట్ల మా ఆజ్ఞా ఏమియు లేనట్లైతే అది తిరస్కరించబడుతుంది. దీనికై ఒక సంఘటన: ఒక సహాబి పండుగ రోజున నమాజుకు ముందే జిబహ్ చేసారు, అప్పుడు ప్రవక్త ( అతనికి ‘నీ మేక కేవలం మాంసపు మేకే’ అని చెప్పారు. 

4. ‘దీన్'(అల్లాహ్ ధర్మము) లో ‘బిద్అత్’ని ప్రారంభించటం ‘హరాం’ నిషిద్దం. వాక్య పరమైన ‘బిద్అత్’ పట్ల: “మన్ అహదస”, ఆచరణ పరమైన ‘బిద్అత్’ పట్ల “మన్ అమిల” అనే వాక్యాల ద్వారా వ్యక్తమవుతుంది. 

5. కర్మలు అంగీకరించబడటానికి అవి ‘సున్నత్’ ప్రకారమై ఉండాలి. 

6. గోప్యమైన విషయాలలో ఆదేశం మారదు. దీనికై : “ఆ ఆచరణ పట్ల మా ఆజ్ఞ ఏమియు లేదు”. అనే వాక్యంతో ఆధారం తీసుకొనబడింది. 

7. వారించడం అనేది అలజడిని అరికడుతుంది. వారించబడినవన్నీ ‘దీన్’ ధర్మములో లేనివే, దాన్ని తిరస్కరించాలి. 

8. సంతానము లేకపోయినా తన పేరును ‘కునియత్’ (అబ్బాయి పేరుతో జతపరిచి)తో పిలుచుకోవచ్చు. ఎందుకంటే ‘ఆయెషా (రదియల్లాహు అన్హా) ‘ కు ఎలాంటి సంతానము లేదు. 

9. ‘షరీఅత్’ ధర్మశాసనాన్ని అల్లాహ్ పరిపూర్ణం చేసాడు. 

10. తన సమాజం పట్ల ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) తపన, వారి కర్మలు ధూత్కరించ బడతాయెమోనన్న భయముతో వాటికి దూరంగా వుండండి అని ఆదేశించారు. 

హదీసు ఉల్లేఖులు 

మోమినీన్ ల మాతృమూర్తి ఆయిషా సిద్దీఖ (రజియల్లాహు అన్హా) : 

మోమినీన్ల మాతృమూర్తి, ఉమ్మె అబ్దుల్లాహ్, ఆయిషా సిద్దీఖ బిన్తె అబు బక్ర్ (రదియల్లాహు అన్హు). వీరి తల్లి పేరు ఉమ్మె రొమాన్, ఆమిర్ బిన్ ఉవైమిర్ చెల్లెలు కనానియహ్ తెగ నుండి వున్నవారు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) హిజ్రత్ కంటే రెండు సంవత్సరాల ముందు ‘షవ్వాల్’ మాసములో ఆమెతో వివాహమాడారు. ఒక ఉల్లేఖనంలో 3 సంవత్సరాల ముందు అనే ప్రస్తావన దొరుకుతుంది. ఆయన పెళ్ళి చేసుకున్నప్పుడు ఆమె వయస్సు 6 లేక 7 సం||లు||. భర్త ఇంటికి వచ్చినప్పుడు ఆమె వయస్సు 9 సం||లు||. ఆమె యొక్క ‘కున్నియత్’ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు ఆమె అక్క కొడుకు అబ్దుల్లాహ్ బిన్ జుబైర్ పేరు పై ఉమ్మె అబ్దుల్లాహ్ అని పెట్టారు. పొగడ్తలు మరియు విశిష్ఠతలతో అతీతులు. ఆమె పై నిందారోపణలు మోపినప్పుడు ఖుర్ఆన్ గ్రంధము ‘సూరె నూర్’లో అల్లాహ్ ఆమె పట్ల పవిత్రతను అవతరింపజేసాడు. హి.శ 57లేదా 58న రంజాన్ నెల 17వ తేదీన మంగళవారం నాడు మరణించారు. హజ్రత్ అబూ హురైరా (రదియల్లాహు అన్హు) గారు జనాజ నమాజ్ చదివించారు. ‘బఖీ’ స్మశానంలో పాతి పెట్టడం జరిగింది. ఉర్వా వాక్కు ప్రకారం: అరబ్ కవితలు, ఫిఖ్ హ్, మరియు వైద్యశాస్త్రంలో ఆమె కంటే గొప్పగా తెలిసినవారు ఎవరూ లేరు. 

(రి. సా. ఉర్దు – 1, పేజి:36) 

—

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం(మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

ఇస్లాం ధర్మం సంపూర్ణమయింది, కొత్త పోకడలు , నూతన ఆచారాలను సృష్టించరాదు
https://youtu.be/s1wHqzntmgE – ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామిఈ [5 నిముషాలు]

బిద్అత్ (కల్పితాచారం) కు సంభందించిన మరింత సమాచారం, పుస్తకాలు , ఆడియో వీడియోల కొరకు క్రింది లింక్ నొక్కండి:
https://teluguislam.net/others/bidah/

హదీసు 4: పుట్టుక, మరణం, ఉపాధి  | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم -وَهُوَ الصَّادِقُ الْمَصْدُوقُ-: “إنَّ أَحَدَكُمْ يُجْمَعُ خَلْقُهُ فِي بَطْنِ أُمِّهِ أَرْبَعِينَ يَوْمًا نُطْفَةً، ثُمَّ يَكُونُ عَلَقَةً مِثْلَ ذَلِكَ، ثُمَّ يَكُونُ مُضْغَةً مِثْلَ ذَلِكَ، ثُمَّ يُرْسَلُ إلَيْهِ الْمَلَكُ فَيَنْفُخُ فِيهِ الرُّوحَ، وَيُؤْمَرُ بِأَرْبَعِ كَلِمَاتٍ: بِكَتْبِ رِزْقِهِ، وَأَجَلِهِ، وَعَمَلِهِ، وَشَقِيٍّ أَمْ سَعِيدٍ؛ فَوَاَللَّهِ الَّذِي لَا إلَهَ غَيْرُهُ إنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا إلَّا ذِرَاعٌ فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَابُ فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ فَيَدْخُلُهَا. وَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا إلَّا ذِرَاعٌ فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَابُ فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَيَدْخُلُهَا”. [رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ] ، [وَمُسْلِمٌ]

అనువాదం 

హజ్రత్ అబ్దుల్లా బిన్ మస్ ఊద్ (రదియల్లాహు అన్హు) కథనం: దైవ ప్రవక్త(సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) – సత్యమూర్తి అని పిలిపించుకున్నవారాయన – ప్రభోదించారు: 

“మీలో ప్రతి ఒక్కరూ తన మాతృగర్భంలో (మొదట) నలభై రోజుల వరకు వీర్యపు బిందువు రూపంలో ఉంటారు. ఆ తరువాత అంతే కాలం (మరో నలభై రోజుల) పాటు పేరుకు పోయిన రక్తపు ముద్ద ఆకారములో ఉంటారు. ఆ తరువాత అంతే కాలం (మరో నలభై రోజుల) పాటు మాంసపు ముద్దలా ఉంటాడు. ఆ తరువాత అతని వద్దకు ఒక దైవదూతను పంపటం జరుగుతుంది. అతను ఆ పిండంలో “రూహ్”(ఆత్మ)ను ఉదుతాడు. మరియు అతనికి సంబంధించి నాలుగు విషయాలు వెల్లడించబడతాయి. అతని ఉపాధి, ఆచరణ, మరణం, అతను దురదృష్టవంతుడా లేక అదృష్టవంతుడా..? అనే విషయాలను వ్రాయమని. 

ఏకైక ఆరాధ్యదైవం సాక్షిగా చెబుతున్నాను… నిస్సందేహంగా మీలో ఒకడు స్వర్గవాసులు కర్మలు చేస్తూ ఉంటాడు. చివరికి అతనికి మరియు దాని(స్వర్గాని)కి మధ్య కేవలం అర్ధ గజము (దూరం) మాత్రమే మిగిలి ఉంటుంది. అంతలో విధివ్రాత అతన్ని మించిపోతుంది. దాంతో అతను నరకవాసుల కర్మలు చేసి నరకములో ప్రవేశిస్తాడు. 

(దీనికి భిన్నంగా) మీలో ఒకడు నరకవాసుల కర్మలు చేస్తుంటాడు. చివరికి అతనికి మరియు దాని (నరకానికి మధ్య కేవలం అర్ధ గజము (దూరం) మాత్రమే మిగిలి ఉంటుంది. అంతలో విధివ్రాత అతన్ని మించిపోతుంది. దాంతో అతను స్వర్గవాసుల కర్మలు చేసి స్వర్గములో ప్రవేశిస్తాడు”. 

పుస్తక సూచనలు

సహీహ్ బుఖారీ – 6594, సహీహ్ ముస్లిం- 2643. 
తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ 1 – పేజి 568, హ 397. 
(సహీహ్ బుఖారీ, సృష్టి ఆరంభ ప్రకరణం. సహీహ్ ముస్లిం, విధివ్రాత ప్రకరణం) 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. స్త్రీ గర్భాలపై దైవదూతలు నియమితులై వుంటారు. దీనికి ఆధారం: ‘మళ్ళీ వారి వైపుకు దైవదూతలు పంపబడతారు‘. అంటే గర్భముపై నియమితులైన దైవదూతలు. 

2. మనిషి స్థితులు తల్లి గర్భములో లిఖించబడుతాయి, ‘ప్రతి వస్తువు నిర్ధారిత సమయం ఆయన వద్ద నిర్దేశించబడి వుంది’ అనే వివరణ వుంది. 

3. అదృష్టవంతులు మరియు దురదృష్టవంతుల చిట్టా వారి యొక్క అంతిమ స్థితి ప్రకారం వుంటుంది. ఎందుకంటే మనిషి ‘ఫిత్రత్ ‘ సహజత్వం (ఇస్లాం) పై జన్మిస్తాడు. 

4. అంతిమ కర్మలే ప్రధానమైనవి. కనుక ఎల్లప్పుడు మనిషి భయభీతితోను మెలగాలి. 

ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఇలా ఉపదేశించారు: 

إِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا إِلَّا ذِرَاعٌ فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَابُ فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ فَيَدْخُلُهَا. وَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا إِلَّا ذِرَاعٌ فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَابُ فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَيَدْخُلُهَا”. 

“నిస్సందేహంగా మీలో ఒకడు స్వర్గవాసుల పనులు చేస్తూ ఉంటాడు. చివరికి అతనికి మరియు దాని(స్వర్గాని)కి మధ్య కేవలం అర్ధ గజము మాత్రమే(దూరం) ఉంటుంది. అంతలో విధివ్రాత అతన్ని మించి పోతుంది. దాంతో అతను నరకవాసుల పనులు చేసి నరకములో ప్రవేశిస్తాడు.” 

5. చెడు కర్మలకు ఎల్లప్పుడు దూరంగా వుండాలి. ఎందుకంటే దానిపై మన అంతిమం కాకూడదు. 

6. అంతిమ కర్మలు విధిరాతతోను, పూర్వపు కర్మలతోను ముడిపడివుంటాయి. కనుక అంతిమ కర్మలు పూర్వకర్మల వారసత్వం అని చెప్పబడింది. 

7. మనిషి పుట్టుక గురించి తన తల్లి గర్భములోగల స్థితుల వివరణ. ఇంకా దాని పట్ల 

8. ఆత్మ ఊదటం అనేది 120 రోజుల తరువాత జరుగుతుంది. కనుక మనిషి దేహ జీవితం ఆత్మతోనే పూర్ణమవుతుంది. 

9. అల్లాహు తఆలా తన సృష్టి పట్ల శ్రద్ధవహిస్తున్నాడు. 

10. వినేవాడికి నొక్కి చెప్పటానికి ప్రమాణముతో చెప్పడం. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) సత్యమూర్తి అని పిలిపించుకున్నప్పటికీ ప్రమాణం చేసి చెప్పటం జరిగింది. దేనికంటే ఇవి అగోచర విషయాలు వాటి పట్ల ఆయనకు తెలియపర్చడం జరిగింది. అందుకనే నొక్కి చెప్పే అవసరము ఏర్పడింది. 

11. సతప్రవర్తనే స్వర్గములో ప్రవేశించటానికి మూలం. 

12. అల్లాహ్ తన దాసుడి భాగ్యములో ప్రసాదించిన ఉపాధిని సరిపెట్టుకోవాలి. అసూయ చెందకూడదు. ఉపాధి అనేది ఎల్లప్పుడు కర్మలతో ముడిపడి ఉంటుంది. 

13. ‘సహాబాలు’ (అనుచరులు) ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) పట్ల చూపిన గౌరవ మర్యాదలు. 

14. పాపాత్ములకు ‘తౌబా’ (పశ్చాత్తాపం) చేయమని భయపెట్టడం. లేని పక్షంలో మనిషి అంతిమం గుణ పాఠం అవుతుంది. 

హదీసు ఉల్లేఖులు 

హజ్రత్ అబూ అబ్దుర్రహ్మాన్ అబ్దుల్లాహ్ బిన్ మస్ ఊద్ (రజియల్లాహు అన్హు):

అబూ అబ్దుర్రహ్మాన్ వీరి ‘కున్నియత్’. ఇస్లాం స్వీకరించిన పూర్వపు వ్యక్తుల్లో వీరిని గుర్తించడం జరుగుతుంది. అంతేకాక విద్యావేత్తల సహాబాల్లోని వారు. రెండు హిజ్రత్ ల విశిష్ఠత భాగ్యము కలిగియున్నవారు. ముందు ‘హబషా’ తరువాత ‘మదీన’ వైపుకు హిజ్రత్ చేసారు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) తో కలిసి అన్ని యుద్ధాల్లో పాలుగొన్నారు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వారు వారిని చాలా గౌరవించేవారు. ‘ఉమర్’ (రజియల్లాహు అన్హు) సామ్రాజ్యపు కాలము మరియు ‘ఉస్మాన్’ (రజియల్లాహు అన్హు) సామ్రాజ్యపు తొలి దశల్లో ‘కూఫా’ ప్రాంతపు ‘ఖాజి‘, మరియు ‘బైతుల్మాల్‘ యొక్క కోశాధికారిగా వున్నారు. తరువాత ‘మదీన మునవ్వరహ్’ కి తిరిగి వచ్చేసారు. హి.శ 32వ సంవత్సరములో మరణించారు. 

(రి.సా. ఉర్దు – 1, పేజి:87) 

—

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం(మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

హదీసు 3: ఇస్లాం యొక్క మూల స్తంభాలు | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: سَمِعْت رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم يَقُولُ: ” بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَحَجِّ الْبَيْتِ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ”. [رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ] ، [وَمُسْلِمٌ].

పదాల విశ్లేషణ 

బునియ  بُنِيَ
(క్రియ): పునాది కట్టబడినది, నిర్మించబడినది 

عَلَى خَمْسٍ అలా ఖమ్ సిన్ : అయిదు స్తంభాల మీద 

إِقَامَ الصَّلَاةِ ఇఖామస్సలాతి:
నమాజుని వాటి షరతులతోపాటు ఎల్లప్పుడు ఆచరించుట 

إِيْتَاءِ الزَّكَاةِ ఈతాయిజ్జకాతి : జకాత్ ను హక్కుగల వారికి ఇవ్వుట 

بَيْتُ الله బైతుల్లాహ్ : అల్ కఅబతు 

అనువాదం 

హజ్రత్ ఇబ్నె ఉమర్(రదియల్లాహు అన్హు) ఉల్లేఖిస్తునారు: “నేను ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ను ఇలా చెబుతుండగా విన్నాను:

ఇస్లాం ధర్మం ఐదింటి పై ఆధారపడి వుంది.
1. అల్లాహ్ తప్ప వేరొక (నిజమైన) ఆరాధ్యుడు లేడని, ముహమ్మద్(సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఆయన (అల్లాహ్) దాసుడని, మరియు ఆయన ప్రవక్త అని సాక్ష్యం పలుకుట,
2. నమాజ్ స్థాపించుట,
3. జకాత్ చెల్లించుట,
4. అల్లాహ్ గృహము (కాబా) యొక్క “హజ్” యాత్ర చేయుట,
5.పవిత్ర రమదాన్ మాసపు ఉపవాసాలు పాటించుట”. 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. ఐదు పూటల నమాజు యొక్క అవశ్యకత, దీనిపైనే ఇస్లాం నిలబడియున్నది. 

2. ఆలోచనల్లో చొచ్చుకుపోవటానికి జ్ఞానేంద్రియాల ద్వారా అర్ధమైయ్యే ఉపమానాలు ఇవ్వటం. ఇస్లాం మరియు దాని మౌలికల ఉపమానం పునాది పై నిర్మితమైయున్న ఇల్లు లాంటిది. 

3. ఐదు పూటల నమాజు చేయగలిగే శక్తి వున్న ప్రతి ఒక్కరిపై నమాజ్ పాటించుట విధి. ఎవరైతే షహాదతైన్, మరియు నమాజును విడనాడుతారో వారు ‘కుఫ్ర్’ చేసినట్లే (తిరస్కారానికి గురైనట్లై). 

4. ‘మాసము’ అనే పదము చెప్పకుండా కేవలం ‘రమదాన్’ పదము తోనే మాసము అని చెప్పుకోవచ్చు. 

5. ఇస్లాం అనేది అనేక రకాల విధులతో నిర్మితమైయున్నది. 

సూచనలు

సహీహ్ బుఖారీ-8, సహీహ్ ముస్లిం-16 
తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ 2 – పేజి 72, హ1075.
(సహీహ్ బుఖారీ, సహీహ్ ముస్లిం, విశ్వాస ప్రకరణలు) 

హదీసు ఉల్లేఖులు 

హజ్రత్ అబూ అబ్దుర్రహ్మాన్ అబ్దుల్లాహ్ బిన్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ (రజియల్లాహు అన్హు): 

అబ్దుల్లాహ్ బిన్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ బిన్ నుఫైల్ బిన్ అబ్దుల్ ఉజ్జా అల్ ఖరషి, ‘అల్ అదవి’ అనేది పేరు. అబూ అబ్దుర్రహ్మాన్ కున్నియత్, ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) యొక్క సున్నతులను అందరికన్న ఎక్కువ అనుసరించే వారు. ఇందుకనే ఆయనకు ‘ముత్తబె సున్నత్‘ (సున్నత్ ను  అనుసరించేవారు) అనే బిరుదుతో గుర్తుచేయడం జరుగుతుంది. తమ తండ్రిగారుతోపాటు పిన్నతనంలోనే ఇస్లాం స్వీకరించి ముస్లిం అయ్యారు. ఆయన్ను ‘జాహిద్‘ (ప్రాపంచికతను విడనాడేవాడు), మరియు గట్టిజ్ఞానము గల సహాబాలో లెక్కించబడుతారు. మొదటి సారిగా ‘ఖన్ దఖ్‘ యుద్ధములో పాల్గున్నారు. పిన్న వయస్సు కారణంగా ‘బదర్’ యుద్ధములో అనుమతించబడలేదు. ‘ఖన్ దఖ్’ యుద్ధము తరువాత ఏ యుద్ధలములోనూ వెనుకవుండలేదు. ఎక్కువ హదీసులు ఉల్లేఖించే వారిలో వీరు కూడా వున్నారు. ఈయనతో హదీసు గ్రంధాల్లో దాదాపు 1630 హదీసులు ఉల్లేఖించిబడ్డాయి. 

(రి.సా. ఉర్దు – 1, పేజి:49)

—

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం(మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

హదీసు 2: దీన్ (దైవ ధర్మము)  స్థాయి – ఇస్లామ్ , ఈమాన్ , ఇహ్సాన్  | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَيْضًا قَالَ: ” بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم ذَاتَ يَوْمٍ، إذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ شَدِيدُ بَيَاضِ الثِّيَابِ، شَدِيدُ سَوَادِ الشَّعْرِ، لَا يُرَى عَلَيْهِ أَثَرُ السَّفَرِ، وَلَا يَعْرِفُهُ مِنَّا أَحَدٌ. حَتَّى جَلَسَ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و سلم . فَأَسْنَدَ رُكْبَتَيْهِ إلَى رُكْبَتَيْهِ، وَوَضَعَ كَفَّيْهِ عَلَى فَخِذَيْهِ، وَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ أَخْبِرْنِي عَنْ الْإِسْلَامِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم الْإِسْلَامُ أَنْ تَشْهَدَ أَنْ لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، وَتُقِيمَ الصَّلَاةَ، وَتُؤْتِيَ الزَّكَاةَ، وَتَصُومَ رَمَضَانَ، وَتَحُجَّ الْبَيْتَ إنْ اسْتَطَعْت إلَيْهِ سَبِيلًا. قَالَ: صَدَقْت . فَعَجِبْنَا لَهُ يَسْأَلُهُ وَيُصَدِّقُهُ! قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنْ الْإِيمَانِ. قَالَ: أَنْ تُؤْمِنَ بِاَللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ، وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ. قَالَ: صَدَقْت. قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنْ الْإِحْسَانِ. قَالَ: أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّك تَرَاهُ، فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك. قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنْ السَّاعَةِ. قَالَ: مَا الْمَسْئُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنْ السَّائِلِ. قَالَ: فَأَخْبِرْنِي عَنْ أَمَارَاتِهَا؟ قَالَ: أَنْ تَلِدَ الْأَمَةُ رَبَّتَهَا، وَأَنْ تَرَى الْحُفَاةَ الْعُرَاةَ الْعَالَةَ رِعَاءَ الشَّاءِ يَتَطَاوَلُونَ فِي الْبُنْيَانِ. ثُمَّ انْطَلَقَ، فَلَبِثْتُ مَلِيًّا، ثُمَّ قَالَ: يَا عُمَرُ أَتَدْرِي مَنْ السَّائِلُ؟. ‫‬قُلْتُ: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. قَالَ: فَإِنَّهُ جِبْرِيلُ أَتَاكُمْ يُعَلِّمُكُمْ دِينَكُمْ “. [رَوَاهُ مُسْلِمٌ] .

అనువాదం 

హజ్రత్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ (రదియల్లాహు అన్హు) కధనం: “మేము ఒక రోజు దైవ ప్రవక్త సమక్షంలో కూర్చుని ఉన్నాము. ఇంతలో ఒక వ్యక్తి సమావేశంలోకి వచ్చాడు. అతని వస్త్రాలు తెల్లవిగాను, తల వెంట్రుకలు మిక్కిలి నల్లవిగాను ఉన్నాయి. అతనిపై ప్రయాణపు అలసట (యొక్క ఆనవాళ్ళు) కనబడట్లేదు. పైగా మాలో ఎవరూ అతనిని ఎరుగరు కూడ. చివరికి అతను ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వద్దకు వచ్చి ఆయన మోకాళ్ళకు తన మోకాళ్ళు ఆనించి, ఆయన చేతులు తొడలపై పెట్టుకొని కూర్చున్నాడు. 

ఇంకా ఇలా అడిగాడు. ఓ ముహమ్మద్…! (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ) ఇస్లాం గురించి తెలుపండి?.దానికి దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)  ఇలా సెలవిచ్చారు: ” ఇస్లాం అంటే నీవు అల్లాహ్ తప్ప మరే ఆరాధ్య దేవుడు లేడని, ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ) అల్లాహ్ ప్రవక్త అని సాక్ష్యమిస్తూ నమాజు స్థాపించాలి, ‘జకాత్’ (ధర్మదానం) చెల్లించాలి, పవిత్ర రమదాన్ మాసపు ఉపవాసాలు పాటించాలి, స్థోమత కల్గివున్నప్పుడు ‘హజ్’ పవిత్ర కాబా (అల్లాహ్ గృహాన్ని) దర్శించాలి”. ఇది విన్న ఆ వ్యక్తి అవును మీరు చెప్పింది నిజమే..’ అన్నాడు. అతని వాక్యాలకు మేము ఆశ్చర్యపోయాము. తనే ప్రశ్నిస్తున్నాడు. తనే దుృవీకరిస్తున్నాడు. 

ఆ వ్యక్తి మరలా ‘ఈమాన్‘ గురించి తెల్పండి? అని ప్రశ్నించాడు. దానికి దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఇలా సెలవిచ్చారు: “నీవు అల్లాహ్ ను ఆయన దూతలను, ఆయన గ్రంథాలను, ఆయన ప్రవక్తలను, ప్రళయ దినాన్ని మరియు విధిరాత (మేలైనా చెడైనా) ను విశ్వసించాలి”. ఇది విన్న ఆ వ్యక్తి ‘అవును మీరు చెప్పింది నిజమే..’ అన్నాడు. 

ఆ వ్యక్తి మరలా ‘ఇహ్ సాన్‘ గురించి తెల్పండి? అని ప్రశ్నించాడు. దానికి దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఇలా సెలవిచ్చారు: “నీవు పరిపూర్ణ మనస్సుతో అల్లాహ్ ను చూస్తున్నట్లుగా ఆరాధించు.. ఒకవేళ నీవు ఆయనను చూడక పోయినా ఆయన నిన్ను గమనిస్తూన్నాడని గ్రహించు”. 

ఆ వ్యక్తి మరలా ‘అయితే ప్రళయం గురించి (ఎప్పుడు వస్తుంది) తెల్పండి.? అని ప్రశ్నించాడు. దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) అన్నారు: “( ప్రళయం ఎప్పుడు వస్తుందనేది) ప్రశ్నించబడే వారికి ప్రశ్నించే వారికంటే ఎక్కువ ఏమి తెలియదు. 

ఆ వ్యక్తి మరలా ‘అయితే దాని చిహ్నాలను తెల్పండి ? అని అన్నాడు.. దానికి ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఇలా సెలవిచ్చారు: ” బానిసరాలు తన యజమానిని కంటుంది, చెప్పులు, వస్త్రాలు కూడా లేని (మేకల) కాపరులు పెద్ద పెద్ద భవనాలు నిర్మించడంలో గర్వపడతారు”. 

హజ్రత్ ఉమర్ (రదియల్లాహు అన్హు) ఇలా చెప్పారు : (ఈ సంభాషణ తరువాత) ఆ వ్యక్తి వెళ్ళిపోయాడు. నేను కాసేపు (అక్కడే వున్నాను. అప్పుడు దైవ ప్రవక్త (స) నాతో ఇలా చెప్పారు: ఓ 

ఓ ఉమర్..! ఆ ప్రశ్నికుడు ఎవరో తెలుసా..? ‘అల్లాహ్ మరియు ఆయన ప్రవక్తకే బాగా తెలుసు’ అని అన్నాను. అప్పుడు ప్రవక్త(సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) “ఆయన ‘జిబ్రయీల్’ (దైవదూత), మీ ధర్మాన్ని మీకు బోధించటానికి మీ వద్దకు వచ్చారు” అని సెలవిచ్చారు. 

పుస్తక సూచనలు:

సహీహ్ ముస్లిం- 8 , తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ – పేజి 113, హ60. (సహీహ్ ముస్లిం, విశ్వాస ప్రకరణం). 

పదాల విశ్లేషణ 

بَيْنَمَا  ‘బైనమా: 
కాలం, ప్రాంతం : ఇందులో ఒక్కసారిగా, అకస్మాత్తుగా అనే అర్థం వుంది. 

طَلَعَ తలఅ: 
(క్రియ): ఉద్భవించాడు, వ్యక్తమైయ్యాడు. : ఉద్భవించాడు,వ్యక్తమైయ్యాడు. 

أَثَرُ السَّفَر : అసరు స్సఫరి: 

ప్రయాణపు ఆనవాళ్ళు, అంటే ధూళి దుమ్ము, తల జుట్టు చిందరవందరంగా 

رَبَّةٌ రబ్బతున్ :
(ఏక) :యజమానురాలు 

(బహు) ‘రిబాబున్’ 

الْحُفَاةُ అల్ హుఫాతు : (బహు) :

 (ఏక) ‘ అల్ హాఫియు’ కాళ్ళలో చెప్పులు లేని వ్యక్తి 

الْعُرَاةُ ‘అల్ ఉరాతు :(బహు) : శరీరముపై ఎటువంటి వస్త్రము, దుస్తులు లేని వాడు.
(ఏక) ‘అల్ ఆరియు’
ఇక్కడ ఉద్దేశం: శరీరముపై ఎటువంటి వస్త్రము లేనివా గొప్పవాడుగా పరిగణించబడుతాడు.

‘అల్ ఫఖిజు: (ఏక) – తొడ
(బహు) ‘అల్ అఫ్ ఖాజు’

الْعَالَةُ ‘అల్ ఆల్లతు : (బహు) :
(ఏక) ‘అల్ ఆయిలు’ – పేదవాడు 

الْقَدْرُ అల్ ఖద్రు:
విధిరాత ( మంచిదైన, చెడ్డదైన) 

السَّاعَةُ అస్సాఅతు :
ప్రళయ దినం 

‘యతతావలూన’ :
(క్రియ) : పరస్పరం గర్వించేవారు 

أَمَارَاتٌ అమారాతున్ : చిహ్నాలు (బహు)
(ఏక) ‘అమారతున్’ 

مَلِيّاً మలియ్యన్ : 

కొద్ది సేపు / చాలా సేపు. 

الْآمَةُ అల్ అమతు : బానిసరాలు (ఏక)

(బహు) ‘అల్ ఇమాఉ ‘ الْإِمَاءُ 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) పద్ధతి, సహాబాల (అనుచరుల) తో మమేకం, ఆయన ఉన్నత శైలికి నిదర్శనం. 

2. శిష్యుడు గురువు ఎదుట సంస్కారవంతుడుగా ఉండుట ఉత్తమం. ఎలాగైతే జిబ్రయీల్ (అలైహిస్సలాం) ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ముందు కూర్చున్నారో అదే విధముగా కూర్చోనిపూర్తి ధ్యాసతో జ్ఞానార్జన చేయాలి. 

3. “లా ఇలాహ ఇల్లల్లాహ్ ముహమ్మదుర్ రసూలుల్లాహ్” అనే రెండు సాక్ష్యాపు వాక్యాల భాగాలను ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఒకే వాక్యంగా పేర్కొన్నారు. ఆరాధన అనేది రెండు విషయాలతో కూడుకున్నది. ఒకటి కేవలం అల్లాహ్ కొరకే అనే చిత్తశుద్ధి ఉండాలి. రెండోది ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ను అనుసరించి వుండాలి. 

ఇవి “షహాదతు అన్ లా ఇలాహ ఇల్లల్లాహ్” మరియు “షహాదతు అన్న ముహమ్మదర్ రసూలుల్లాహ్” అనే వాక్యాలతో వ్యక్తమవుతున్నాయి. 

4. “ఇస్లాం” అనేది 5 విషయాలతో కూడుకున్నది. షహాదత్, (అల్లాహ్ తప్ప మరే నిజఆరాధ్య దేవుడు లేడని, ముహమ్మద్ (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) అల్లాహ్ ప్రవక్త అని సాక్ష్యం ఇవ్వడం). నమాజు స్థాపించడం. ‘జకాత్’ (ధర్మదానం) చెల్లించడం. పవిత్ర రమదాన్ మాసపు ఉపవాసాలు పాటించడం. “హజ్ చేయడం. 

5. “ఈమాన్” అనేది 6 విషయాలతో కూడుకున్నది. అల్లాహ్ ను ఆయన దూతలను, ఆయన గ్రంథాలను, ఆయన ప్రవక్తలను, ప్రళయ దినాన్ని మరియు విధిరాత (మేలైనా చెడైనా) ను విశ్వసించడం. 

6. “ఇహ్ సాన్” కు రెండు స్థాయిలు వున్నాయి : ఒకటి నీవు సంపూర్ణ మనస్సుతో అల్లాహ్ ను చూస్తున్నట్లుగా ఆరాధించు. ఇది అత్యున్నత స్థాయి. రెండోది ‘మురాఖబహ్’ ఆయన నిన్ను గమనిస్తున్నాడనే ధ్యాస. 

7. మనిషి విద్యాభ్యాసానికై ప్రశ్నించడం తప్పనిసరి. జిబ్రయీల్ (అలైహిస్సలాం) ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ను ప్రశ్నించి చూపించినట్లు. మీరు ‘నిజమే చెప్పారు’ అనేది జిబ్రయీల్ (అలైహిస్సలాం) ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ని ప్రశ్నించినప్పుడు ధార్మిక జ్ఞానము కలిగియున్నారనే దాన్ని సూచిస్తుంది. 

8. “ఇస్లాం, ఈమాన్” ఒకే సారి ప్రస్తావించినప్పుడు . ‘ఇస్లాం’ అనేది బాహ్యపరమైనా విషయాలు, ‘ఈమాన్’ అనేది అంతర విషయాలు అని స్పష్టమవుతుంది. 

9. ప్రళయ దినపు గురించి జ్ఞానము అల్లాహ్ జ్ఞానములోనిది. ఖుర్ఆన్లో అల్లాహ్ ఉపదేశం: (నిస్సందేహంగా  ప్రళయ దినపు గురించి జ్ఞానము అల్లాహ్ వద్దనే వుంది). (సూ31:ఆ34.) 

10. ‘ప్రశ్నించబడే వారికి ప్రశ్నికుడి కంటే ఎక్కువ తెలియదు’ అనే వాక్యముతో తెలియ వచ్చేది ఏమిటంటే (అల్లాహు ఆలం) అల్లాహ్ యే సర్వం తెలిసినవాడు. 

11. ‘ఇస్లాం, ఈమాన్, ఇహ్సాన్,’ అన్నింటిని ‘దీన్'(ధర్మం) అని పేర్కోనబడింది. దీనికి ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాక్యాలు ఆధారం: “ఈయన ‘జిబ్రయీల్’ (అలైహిస్సలాం) మీ వద్దకు ‘దీన్’ ధార్మిక విద్యను బోదించటానికి వచ్చారు”. 

12 దైవదూత రూపందాల్చె శక్తి కలిగివుంటాడు, కనుక జిబ్రయీల్ (అలైహిస్సలాం) మనిషి రూపములో అక్కడ దర్శనమిచ్చారు. 

13. ‘వహీ’ దైవవాణి రకాలలో దైవదూత మనిషి రూపములో దర్శనమివ్వడం కూడ ఒకటి. 

14. విద్యాభ్యాసాన్ని కోరుకునేవాడు పరిశుభ్రముగా వుండవలెను. అవసరానికి ప్రయాణము కూడ చేయవలెను. వినయ వినమ్రతలు పాటించవలెను. గురువునికీ సమీపముగా వుండవలెను. శిష్యునికి ప్రధానమైన విషయాలతో బోధన ప్రారంభించవలెను. 

15. గురువు తన శిష్యులతో వారి జ్ఞానాన్ని పెంపొందించటానికి విభిన్న శైలిని ప్రదర్శించి అనుక్షణం వారు మేలుకువతో ఉత్సాహంగా వుండటానికి కృషి చేయాలి. దీనికి ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాక్యాలు ఆధారం: ఓ ఉమర్..! (రదియల్లాహు అన్హు) ఆ ప్రశ్నికుడేవరో తెలుసా..? 

16. మంచి ప్రశ్న అనేది జ్ఞానము, బోధన. దీనికి ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాక్యాలు ఆధారం:

أَتَاكُمْ يُعَلِّمُكُمْ دِينَكُمْ 
“ఆయన మీ ధార్మిక విద్యను మీకు బోధించటానికి వచ్చారు.” 

—

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం(మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

ఈ హదీసులో చెప్పిన విషయాన్ని పూర్తిగా అర్ధం చేసుకోవడానికి క్రింది వీడియో తప్పక వినండి:

హదీసు 1: సంకల్పంతోనే ఏ కార్యమైన | అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్

చే

: عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ أَبِي حَفْصٍ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ

سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: ” إنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ، وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى، فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ، وَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ لِدُنْيَا يُصِيبُهَا أَوْ امْرَأَةٍ يَنْكِحُهَا فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَيْهِ

رَوَاهُ إِمَامَا الْمُحَدِّثِينَ أَبُو عَبْدِ اللهِ مُحَمَّدُ بنُ إِسْمَاعِيل بن إِبْرَاهِيم بن الْمُغِيرَة بن بَرْدِزبَه الْبُخَارِيُّ الْجُعْفِيُّ [رقم:1]، وَأَبُو الْحُسَيْنِ مُسْلِمٌ بنُ الْحَجَّاج بن مُسْلِم الْقُشَيْرِيُّ النَّيْسَابُورِيُّ [رقم:1907] رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا فِي “صَحِيحَيْهِمَا” اللذَينِ هُمَا أَصَحُّ الْكُتُبِ الْمُصَنَّفَةِ

అనువాదం 

విశ్వాసుల నాయకులు హజ్రత్ అబూ హఫ్స్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ (రదియల్లాహు అన్హు) కధనం: చెబుతున్నారు: నేను దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం)ను ఇలా ఉపదేశిస్తుండగా విన్నాను.

“నిశ్చయంగా కర్మలు సంకల్పాల పరంగా ఉంటాయి. ప్రతి మనిషికీ అదే (ప్రతిఫలం) లభిస్తుంది ఏదైతే అతను సంకల్పం చేస్తాడో. ఎవరైతే అల్లాహ్ మరియు ఆయన ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) కోసం (‘హిజ్రత్’) వలసవెళతాడో ఆ వ్యక్తి ప్రస్థానం నిజంగానే అల్లాహ్ మరియు ఆయన ప్రవక్త కోసమే అవుతుంది. మరి ఎవరి ‘హిజ్రత్’ ప్రాపంచిక ప్రయోజనం పొందాలనే ఉద్దేశము లేక ఏ స్త్రీ నైనా వివాహమాడాలనే సంకల్పంతో కూడుకొని వుంటుందో అతని ‘హిజ్రత్’ తాను కోరుకున్న వాటి కోసమే అవుతుంది.” 

పుస్తక సూచనలు: సహీహ్ బుఖారీ-1, సహీహ్ ముస్లిం- 1907. తెలుగు రియాజుస్సాలిహీన్ -1, పేజి 1, హ1. (సహీహ్ బుఖారీ, దైవవాణి ఆరంభ ప్రకరణం, సహీహ్ ముస్లిం, పదవుల ప్రకరణం) 

పదాల విశ్లేషణ 

إنَّمَا ఇన్నమా: 

పరిమితముకై, అంటే కేవలం పేర్కొనబడిన దానిలో ఆదేశాన్ని నిరూపించి మిగితా వాటిని విడదీయటం లేక తొలగించడం. 

الْأَعْمَالُ  అల్ ఆమాలు: 

ఇది బహువచనం; దీనికి అల్ అమలు ఏకవచనం. దీని అర్ధం: కర్మ, పని, కార్యం. ‘అల్ ఆమాలు’లో ( అలిఫ్ లామ్ ) సంబంధిత దానికై, కర్మలకి సంబంధించిన. 

بِالنِّيَّاتِ బిన్నియ్యాతి: 

‘బ’కారణానికి : అంటే కర్మల యొక్క అంగీకారం సంకల్పము కారణంగా. 

يَنْكِحُ యని కిహు:
వివాహమాడుతున్నాడు/ మాడబోతున్నాడు. పెళ్ళి చేసుకుంటున్నాడు. చేసుకోబోతున్నాడు. 

النِّيَّاتِ అన్నియ్యాతు: 

అన్నియ్యతు దీనికి ఏకవచనం. భాషా పరంగా అర్ధం: ఉద్దేశం ఏదేని పైనను నిర్ణయం. 
ధార్మిక పరంగా : అల్లాహ్ సామిప్యాన్ని పొందుటకై ఏదైన కార్యము పట్ల సంకల్పము చేయడం . 

అల్ హిజరతు: 

భాషా పరంగా అర్ధం: వదులుట, విడనాడుట. వలస వెళ్ళుట. 
ధార్మిక పరంగా : షిర్క్ గల పట్టణం నుండి ఇస్లాం గల పట్టణం వైపుకు మారటం. నేరాల ప్రదేశము నుండి స్థిరత్వం గల ప్రదేశమునకు మారటం. 

يُصِيبُ యుసీబు: 

లభిస్తుంది / లభించబోతుంది, సోకుతుంది/ సోకబోతుంది. 

హదీసు ప్రయోజనాలు 

1. మనిషికి తన సంకల్పం ప్రకారం పుణ్యము గాని పాపము గాని ఇవ్వబడుతుంది, లేదా ఏదీ దక్కకుండా పోతుంది. దీనికి ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాక్యము: 

فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ 

“ఎవరైతే అల్లాహ్ మరియు ఆయన ప్రవక్త కోసం వలసవెళతారో, ఆవ్యక్తి ప్రస్థానం నిజంగానే అల్లాహ్ మరియు ఆయన ప్రవక్త కోసమే అవుతుంది.’ 

2. కర్మలు సంకల్ప పరంగా ఫలితానికి దారి తీస్తాయి, ఒక విషయం వాస్తవానికి మెచ్చుకోదగినదిగా వుంటుంది. కాని మనషి సుసంకల్పం చేసుకుంటే అది విధేయత అవుతుంది. ఉదా: మనిషి సంకల్పం చేస్తాడు తినడం, త్రాగడం, మరియు అల్లాహు విధేయత చూపటం పట్ల భయభీతి కలిగి వుండాలని. అందుకే దైవ ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ఉపదేశిస్తున్నారు: 

« تَسَخَرُوا فَإِنَّ فِي السَّحُورِ بَرَكَةً 

“సహరి చేయ్యండి, సహరిలో ‘బర్కత్ ‘ ఉంది.” ఈ హదీసును ఆచరించటంలో విధేయత వుంది. 

3. హిజ్రత్ ప్రాముఖ్యత, దాని పట్ల ప్రవక్త ఉపమానం ఇవ్వటం తెలుస్తుంది. ఇంకా దాని ఘనతను ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) సూచిస్తూ చెప్పారు: 

« أَمَا عَلِمْتَ … وَأَنَّ الْهِجْرَةَ تَهْدِمُ مَا كَانَ قَبْلَهَا » 

‘ఏమిటి నీకు తెలియదా హిజ్రత్ మునుపటి పాపాలను తుడిచి వేస్తుందని.” 

4. సహాబాల పేరు వచ్చినప్పుడు రదియల్లాహు అన్హు చెప్పాలని తెలుస్తుంది. 

5. కర్మల్లో ఇవి కేవలం అల్లాహ్ కే అనే చిత్తశుద్ధి వుండాలి. 

6. ఆరాధనల్లో ‘రియా’ (ప్రదర్శనా బుద్ధి) వుండకూడదు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) ప్రకారం « إنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ » “నిశ్చయంగా కర్మలు సంకల్పాల పరంగా ఉంటాయి.” ఎందుకంటే ‘రియా’ చిత్తశుద్ధికి విరుద్ధం. 

7. ప్రాపంచిక ప్రలోభాలకు దూరంగా వుండాలి. 

8. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) యొక్క ఉత్తమ బోధన, సూత్రాలుగాను, ఉదాహరణలుగాను. 

9. సంకల్పమును చక్కదిద్దుకుంటూ వుండాలి. సుఫియాన్ అస్సౌరి అంటున్నారు: ‘నా సంకల్పాన్ని చక్క దిద్దుకోవటం కంటే ఎక్కువ కఠినమైనది ఏది లేదు. ఎందుకంటే అది నా మీద తిరగబడుతుంది.’ 

10. స్వచ్ఛమైన హిజ్రత్ ఏమంటే అల్లాహ్ వారించిన వాటిని విడనాడాలి. ఎందుకంటే ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) వాఖ్యం: “فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَيْهِ” “అతని వలస తాను కోరుకున్న వాటి కోసమే అవుతుంది.” అని చెప్పారు. అంతేకాని పరిధిని నిర్ధారించలేదు. ‘ఎవరి (హిజ్రత్) ప్రాపంచిక ప్రయోజనం పొందాలనే ఉద్దేశము లేక ఏ స్త్రీ నయినా వివాహమాడాలనే సంకల్పంతో కూడుకొని వుంటుందో” అని చెప్పలేదు. 

హదీసు ఉల్లేఖులు 

హజ్రత్ అబూ హఫ్స్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ (రదియల్లాహు అన్హు): 

విశ్వాసుల నాయకులు, అబూ హఫ్స్ ఉమర్ బిన్ ఖత్తాబ్ బిన్ నుఫైల్ బిన్ అబ్దుల్ ఉజ్జా అల్ ఖరషి, అల్ అదవి. వీరు ముస్లింల యొక్క రెండో ఖలీఫా (ధార్మిక పాలకులు). అజ్ఞాత కాలములో ‘ఖురైష్’ యొక్క రాయబారిగా ఉండేవారు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) దైవ సందేశహరులుగా ప్రకటించిన తరువాత ముస్లింల పట్ల అందరికన్న కఠోరంగా వున్నవారు వీరే. దైవ సందేశము వచ్చిన 6వ సంవత్సరములో వీరు ఇస్లాం స్వీకరించి ఇస్లాంకు మరియు ముస్లింలకు గొప్ప శక్తిగా మారారు. ఈయన ‘ఖురైష్’ మరియు ముష్రికీన్ల ముందు భహిరంగంగా ‘హిజ్రత్’ చేసారు. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) తోపాటు అన్ని యుద్ధాల్లో పాల్గొన్నారు. సిద్దీఖీ సామ్రాజ్య కాలము తరువాత 13వ హిజ్రి శకంలో ఆయన ఖలీఫాగా ప్రమాణము తీసుకోబడింది. ఈయన కాలములో ఇస్లామియ విజయాల పరిధి ఇరువై రెండున్నర లక్షల చదరపు మైళ్ళు వరకు విస్తరించుకుంది. ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) దుఅ కారణంగా అల్లాహ్ ‘ఉమర్ ఫారూఖ్’ (రదియల్లాహు అన్హు) ద్వారా ఇస్లాంకు గౌరవాన్ని ప్రసాదించాడు. వీరి గురించే ప్రవక్త (సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం) సెలవిచ్చారు: “నా తరువాత ఎవరైన ప్రవక్త వుంటే అది ఉమర్ అయ్యేవారు”. ఇస్లాం యొక్క ఈ దీపం ఫజర్ నమాజు చదువుతుండంగా ‘అబు లూలు మజూసి’ యొక్క దాడిలో ముహర్రం ఒకటవ తేది హి.శ 24న ‘షహీద్’ (అమరగతులై) య్యారు. (రి.సా. ఉర్దు – 1, పేజి:35) 

—

అల్ అర్బయీన్ అన్నవవియ్యహ్ – 40 హదీసుల సమాహారం(మెయిన్ పేజీ)
https://teluguislam.net/40h/

ఈ హదీసులో చెప్పిన విషయాన్ని పూర్తిగా అర్ధం చేసుకోవడానికి క్రింది వీడియో తప్పక వినండి:

Aqeedah & Manhaj of Ahl as-Sunnah wa al-Jamaa'ah
%d bloggers like this: