عَنْ أَبِي بَكْرَةَ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فَانْكَسَفَتِ الشَّمْسُ، فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ يَجُرُّ رِدَاءَهُ حَتَّى دَخَلَ المَسْجِدَ، فَدَخَلْنَا، فَصَلَّى بِنَا رَكْعَتَيْنِ حَتَّى انْجَلَتِ الشَّمْسُ، فَقَالَ ﷺ: إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَصَلُّوا، وَادْعُوا حَتَّى يُكْشَفَ مَا بِكُمْ
అబూ బక్రా రజియల్లాహు అన్హు ఉల్లేఖనం ప్రకారం: మేము ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం సమక్షంలో ఉండగా సూర్యగ్రహణం అయ్యింది. అప్పుడు ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం తమ దుప్పటిని ఈడ్చుకుంటూ మస్జిద్ లోకి ప్రవేశించారు. మేము కూడా ప్రవేశించాము. అప్పుడు రెండు రకాతుల నమాజ్ చేయించారు. ఆ సమయానికి సూర్యుడు గ్రహణం విడిచాడు. ఆ తరువాత (ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ప్రసంగిస్తూ ఇలా) చెప్పారు: “ఏ ఒకరి చావు కారణంగా సూర్య చంద్ర గ్రహణాలు సంభవించవు. మీరొక వేళ సూర్యచంద్ర గ్రహణాలు చూస్తే అది విడే వరకు నమాజ్ చదవండి. అల్లాహ్ ను వేడుకోండి”. (బుఖారి 1040).
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: خَسَفَتِ الشَّمْسُ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، فَصَلَّى رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بِالنَّاسِ، فَقَامَ، فَأَطَالَ القِيَامَ، ثُمَّ رَكَعَ، فَأَطَالَ الرُّكُوعَ، ثُمَّ قَامَ فَأَطَالَ القِيَامَ وَهُوَ دُونَ القِيَامِ الأَوَّلِ، ثُمَّ رَكَعَ فَأَطَالَ الرُّكُوعَ وَهُوَ دُونَ الرُّكُوعِ الأَوَّلِ، ثُمَّ سَجَدَ فَأَطَالَ السُّجُودَ، ثُمَّ فَعَلَ فِي الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ مِثْلَ مَا فَعَلَ فِي الأُولَى، ثُمَّ انْصَرَفَ وَقَدْ انْجَلَتِ الشَّمْسُ، فَخَطَبَ النَّاسَ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لاَ يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ ذَلِكَ، فَادْعُوا اللَّهَ، وَكَبِّرُوا وَصَلُّوا وَتَصَدَّقُوا ثُمَّ قَالَ: يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ وَاللَّهِ مَا مِنْ أَحَدٍ أَغْيَرُ مِنَ اللَّهِ أَنْ يَزْنِيَ عَبْدُهُ أَوْ تَزْنِيَ أَمَتُهُ، يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ وَاللَّهِ لَوْ تَعْلَمُونَ مَا أَعْلَمُ لَضَحِكْتُمْ قَلِيلًا وَلبَكَيْتُمْ كَثِيرًا
ఆయిషా రజియల్లాహు అన్హా ఇలా తెలిపారు: ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం కాలంలో సూర్య గ్రహణం సంభవిస్తే ఆయన సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ప్రజలకు నమాజ్ చేయించారు. నమాజులో చాలా దీర్ఘంగా ఖియాం చేసారు (నిలబడ్డారు). రుకూ కూడా సుదీర్ఘంగా చేసారు. మళ్ళీ ఎక్కువ సేపు ఖియాం చేశారు. అయితే మొదటిసారి కన్నా ఈ సారి కొంచెం తక్కువ సేపు ఖియాం చేశారు. అలాగే తిరిగి రుకూ చేశారు. అయితే మొదటి రకూ కన్నా కొంచెం తక్కువ సేపు చేశారు. ఆ తరువాత సుదీర్ఘంగా సజ్దా చేశారు. ఆదే విధంగా ఆయన రెండవ రకాతులో కూడా చేశారు. (ఇలా నమాజ్ పూర్తి చేసి) ప్రజల వైపు తిరిగారు. ఆ సమయానికి సూర్యుడు గ్రహణం పూర్తిగా వీడాడు. ఆ తరువాత ఖుత్బా ఇచ్చారు. అందులో ఆయన అల్లాహ్ స్తోత్రం తరువాత ఇలా అన్నారు: “సూర్యచంద్రులు, రెండూ అల్లాహ్ (ఔన్నత్యానికి) నిదర్శనాలు. ఎవరో చనిపోవడం వల్లనో, లేక పుట్టడం వల్లనో సూర్యచంద్ర గ్రహణాలు సంభవించవు. సూర్యగ్రహణం గాని, చంద్ర గ్రహణం గాని సంభవిస్తే మీరు అల్లాహ్ ను ప్రార్థించండి. అల్లాహ్ మహిమ, ఔన్నత్యాలను కీర్తించండి. నమాజు చదవండి. దానధర్మాలు చేయండి”. ముహమ్మద్ అనుచరుల్లారా! అల్లాహ్ సాక్షిగా! అల్లాహ్ దాసుడు లేక దాసి ఎవరైనా వ్యభిచారానికి పాల్పడటం జరిగితే, వారి సిగ్గుమాలిన పని పట్ల అందరికన్నా ఎక్కువ పౌరుషం అల్లాహ్ కే వస్తుంది. ముహమ్మద్ అనుచరుల్లారా! అల్లాహ్ సాక్షిగా చెబుతున్నాను. నేను ఎరిగిన విషయాలు మీరు గనక ఎరిగి ఉంటే మీరు తప్పకుండా తక్కువగా నవ్వుతారు. ఎక్కువగా ఏడుస్తారు”. (బుఖారి 1044, ముస్లిం 901).
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ؆، قَالَ: لَمَّا كَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ نُودِيَ إِنَّ الصَّلاَةَ جَامِعَةٌ
అబ్దుల్లాహ్ బిన్ అమ్ర్ ఉల్లేఖనం ప్రకారం: ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం కాలంలో ఒకసారి సూర్యగ్రహణం పట్టితే “అస్సలాతు జామిఅ” అని ప్రజలను పిలవడం జరిగింది. (బుఖారి 1045, ముస్లిం 2942).
విశేషాలు:
- 1- సూర్యచంద్ర గ్రహణాలు సంభవిస్తే “అస్సలాతు జామిఅ” అని పిలుపు ఇవ్వాలి.
- 2- అందరూ కలసి, జమాఅతుతో దీర్ఘమైన నమాజ్ చేయాలి.
- 3- ప్రతి రకాతులో రెండు ఖియాంలు మరియు రెండు రుకూలు చేయాలి.
- 4- నమాజ్ తరువాత ఇమాం ప్రసంగించాలి, బోధచేయాలి.
- 5- సత్కార్యాలు చేయమని ప్రజలను ప్రోత్సహించాలి.
- 6- దుష్కార్యాల నుండి దూరముండడని హెచ్చరించాలి
- 7- అల్లాహ్ యొక్క జిక్ర్, స్మరణలు అధికంగా చేయమనాలి.
- 8- దానధర్మాలు అధికంగా చేయండని చెప్పాలి.
- 9- నవ్వులాట, వినోదంలో కాకుండా పరలోక చింతలో సమయం గడపాలి.
- 10- అధికంగా పాపాల మన్నింపుకై క్షమాభిక్ష కోరాలి (ఇస్తిగ్ఫార్ చేయాలి).
‘దిన చర్యల పాఠాలు‘ అనే పుస్తకం లోని వ్యాసం ఇది.
కూర్పు: ముహమ్మద్ నసీరుద్దీన్ జామి’ఈ (హఫిజహుల్లాహ్). ఫారెనర్స్ ఇస్లామిక్ గైడెన్స్ ఆఫీసు, జుల్ఫీ, సౌదీ అరేబియా.
ఇతరములు:
- సూర్య చంద్ర గ్రహణాలు – ఆచారాలు, దురాచారాలు – صلاة الخسوف [వీడియో]
- గ్రహణ సమయాలలో నమాజ్ (సలాతుల్ కుసూఫ్) : హదీసు మకరందం (బులూఘ్-అల్–మరామ్) [PDF]
- సలాతుల్ కుసూఫ్ ప్రకరణం : హదీసులు : అల్-లూలు-వల్-మర్జాన్ (మహా ప్రవక్త మహితోక్తులు) [PDF]
